Новости за 04.07.2022

Президент Садыр Жапаровдун басма сөз катчысы Эрбол Султанбаев ички иштер министри Улан Ниязбеков жана башкы прокурор Курманкул Зулушев аймактарды кыдырарын маалымдады.  Жолугушуулардын графиги Султанбаевдин Фейсбуктагы баракчасына жазылган. “Президент Жапаровдун өлкөбүздүн аймактарына жумушчу сапарындагы жергиликтүү тургундар менен жолугушуулар учурунда бир катар көйгөйлөр көтөрүлөт. Алардын көпчүлүк бөлүгүн соттордун чечимдерине, укук коргоо органдарынын кызматкерлеринин иш-аракеттерине карата нааразылыктар түзөт. Читать дальше...

1-2-июлда Каракалпакстандын борбору Нукустагы тополоңдо 18 адам мерт кеткени, 243 киши жараат алганы кабарланды. Башаламандыкка байланыштуу 516 киши кармалды. Каракалпакстандыктарды нааразы кылган жаңы конституциялык өзгөртүүлөр, Өзбекстандагы саясий кырдаал боюнча Борбор Азия боюнча эксперт, Лондондогу Тышкы саясат борборунун изилдөөчүсү Франциско Олмос бөлүштү.  - Каракалпакстандагы нааразылык эксперттер үчүн канчалык күтүлгөн же күтүүсүз окуя болду? - Каракалпакстанда мындай чоң нааразылык... Читать дальше...

Жайкы эс алууда ата-энелер балдардын дүйнө таанымын кеңейтүү үчүн окуу-курстарын, лагерлерди издеп жаткан учуру. Азыр андай жайлар ондоп саналат. Арасында диний багыттагылар да бар. "Азаттык" Бишкектин четиндеги диний лагерге барып, окуу, жашоо-шарты менен таанышып келди.

Алматыда жашаган каракалпакстандыктар суракка чакырылды. Бул тууралуу "Азаттыктын" казак кызматына Адам укуктары боюнча жергиликтүү бюродон билдиришти. Укук коргоочу Андрей Гришиндин айтымында, каракалпакстандык беш активист маалымат жыйын өткөрүүнү көздөшкөн. Бирок кийин айнып кетишкен. Ал активисттердин баары суракка чакырылган. Бул маалыматты алардын бири Рахметтулла да ырастады: "Бүгүн мага шаар департаментинен чыгышты. Мен мыйзам бузбаганымды айтып, эмне каалап жатышканын сурадым. Алар "баш тартсаңар... Читать дальше...

Кумаркана мыйзамына каршы чыгып жүргөн жарандык активист Акжолтой Тукунов Монополияны жөнгө салуу кызматынын төрагасынын орун басары болуп дайындалды. Бул тууралуу өзү Фейсбуктагы баракчасында маалымдады. Акжолтой Тукунов буга чейин Фейсбук аркылуу коомдогу ар кандай маселелер боюнча пикирин билдирип келген. Соңку учурда казино мыйзамына кескин каршы чыгып, ар кандай акцияларга активдүү катышып жүргөн. 2020-жылдын Октябрь окуяларынан кийин Монополияга каршы жөнгө салуу кызматынын төрагасынын орун басары болуп бир нече ай иштеген. Читать дальше...

Токмок шаарында “карындашын коргоп, адам өлтүргөн” деп шек саналган Сухраб Жумакулов эки айга камакка алынды. Карындашы бийликке кайрылып, агасынын ишинин калыс тергелишин жана аны үй камагына коё берүүнү суранды.  Кылмыш-жаза кодексинин “Адам өлтүрүү” беренеси менен шек саналып жаткан Сухраб Жумакулов 3-июлда Чүй райондук сотунун чечими менен Бишкектин №1 тергөө абагына эки айга камалды. Шектүүнүн адвокаты Эркин Ирискулбеков ал коргоп жаткан адамга карата тандалган камакка алуу бөгөт чарасына... Читать дальше...

Токмокто “карындашын коргоп, адам өлтүргөн” деп шек саналган Сухраб Жумакулов эки айга камалды. Карындашы бийликке кайрылып, агасынын ишинин калыс тергелишин жана аны үй камагына коё берүүнү суранды. Бул окуя укук коргоо органдарына элдин ишеними, аялдардын укуктарына байланыштуу маселени көтөрдү.

Кыргызстанда 27-июндан 3-июлга чейин коронавирус жуктурган 48 адам катталды. Алардын ичинде 43ү - Бишкекте. Ооругандардын үчөө ооруканага жаткырылган, алардын абалы орто деп бааланууда. Өлкөдө май айынан баштап вирус жуктургандар катталган эмес. Бул тууралуу Оорулардын алдын алуу жана мамлекеттик санитардык-эпидемиологиялык көзөмөл департаменти маалымдады. COVID-19 пандемиясы башталган 2020-жылдын мартынан бери өлкөдө 201 101 адам инфекцияны жугузган, анын 2991и каза болгон. Борбор Азия мамлекеттеринен... Читать дальше...

Биринчи май райондук соту мурдагы президент Алмазбек Атамбаев баштаган саясатчыларды Октябрь окуясы боюнча актаган чечими жөнүндө мурдагы судья Клара Сооронкулованын пикирине жооп берди. Райондук соттун басма сөз кызматы тараткан билдирүүдө Октябрь окуясы боюнча ишти караган судьялар өз алдынча чечим чыгарып, эч кимдин басымы болбогону жазылган. Маалыматта прокуратура айыпталуучуларды 12 жылга эркинен ажыратууну сураганы, 167 жабырлануучу суралганы айтылат. Сот ишинде соттук-лингвистикалык, саясий экспертизалар дагы болгон. Читать дальше...

Ооганстандын батышындагы Герат шаарында согушкерлер "Талибан" өкмөтүнүн Коргоо министрлигине караштуу машинеге кол салып, кеминде эки киши мерт кетти. Жыйырмадай адам жараат алды. Бул тууралуу «Азаттыктын» ооган кызматына жергиликтүү ооруканадан кабарлашты. Машинеде "Талибан" кыймылынын 207-аскердик бөлүгүнүн кызматкерлери болгон. Айрым маалымат каражаттары кол салуулар шаардын ар кайсы бөлүгүндө болгонун жазышты. Бирок бийлик бир гана чабуул болгонун ырастады. Талибдердин расмий өкүлү «Азаттыкка» билдиргендей... Читать дальше...

Соңку маалда мектеп окуучулары, жаштар арасында "дары колдонгон баңгилик" тымызын кулач жая баштаганын адистер эскертүүдө. Ата-энелердин айрымдары өспүрүмдөр маңзат ордуна дары-дармекти оңой-олтоң эле сатып алып жатканын айтып коңгуроо кагууда. "Апа, мени куткарып калыңыз". Гүлмиранын окуясы Бишкектин тургуну Гүлмира эки кыздын энеси, улуусу 17 жашта. Ал былтыр 9-классты аяктап, шаардагы кесиптик окуу жайлардын бирине тапшырган. Ошондон тарта тун кызынын жүрүм-туруму өзгөрүп, курамында маңзат... Читать дальше...

Евробиримдик 4-июлда тараткан билдирүүсүндө Каракалпакстандагы адам өмүрүн алган окуяларды көз карандысыз иликтөөгө чакырды. «Биз курмандыктар жана жабыркагандар болгонуна терең кайгырабыз жана окуялардын өнүгүшүнө тыкыр көз салуудабыз" - деп жазылат билдирүүдө. Ошондой эле шаркет жетекчилиги Өзбекстанды эл аралык милдеттенмелерге ылайык адам укуктарын, анын ичине жарандардын эркин пикир билдирүүгө жана эркин топтолууга болгон укугун сыйлоого чакырды. 1-2 июлда Каракалпакстандын борбору Нукуста болгон башаламандыктарда 18 киши мерт кетти.

Өткөн апталарда, тагыраагы 24-июнда Казакстандын борбору Нур-Султан шаарында түрк тилдүү мамлекеттердин билим берүү министрлери жана дипломаттар катышкан эл аралык Түрк академиясынын илимий кеңешинин жыйыны өтүп, анда, “Жалпы түрк тарыхы”, “Жалпы түрк адабияты” жана “Түрк дүйнөсүнүн географиясы” окуу китептери боюнча чечим кабыл алынды. Бул окуу китептери факультативдик окуу каражаты катары орто мектептерге сунушталмакчы. Узак жылдар бул китептердин долбоору талаш-талкууларды жаратып, кыргыз окумуштууларынын... Читать дальше...

Нарын облусунун мурдагы губернатору Адылбек Эсенбеков июнь айынан бери камакта отурат. Бул маалыматты облустук ички иштер башкармалыгынын басма сөз кызматы "Азаттыкка" ырастады. Маалыматка ылайык, ал Кылмыш-жаза кодексинин 130-беренеси («Ден соолукка оор залал келтирүү») боюнча шек саналып кармалып, Жазаларды аткаруу кызматынын облустагы тергөө абагына киргизилген. Милиция окуянын чоо-жайын кенен маалымдаган жок. Эсенбековдун жакындары, жактоочулары менен байланышууга мүмкүнчүлүк болбоду. Адылбек... Читать дальше...

Дача СУ каргашасын иликтеген коомдук комиссия элден чогулган каражаттын бөлүнүшүн жана сарпталышын дагы иликтейт. Бул тууралуу “Азаттыкка” комиссия жетекчисинин орун басары Мавлян Аскарбеков маалымдады. “Чогулган акча кандай бөлүнгөн, ошону тактайбыз. Жабырлануучуларга канча акча кенемте катары берилген. Бул ачык маалымат болушу керек”, - деди Аскарбеков. Анын айтымында, комиссия октябрь айына чейин иштейт. Алар ар бейшемби жыйынга чогулуп жатышат. Өткөн бейшембиде мурунку транспорт прокуратурасынын... Читать дальше...

Каракалпакстандын борбору Нукустагы тополоңго байланыштуу кармалгандардын жалпы саны 516 кишиге жетти. Алардын айрымдарына айып пул салынып, бошотулду. Улуттук Гвардиянын маалыматына караганда, аймакта өзгөчө кырдаал режимин бузганы үчүн 4-июлга караган түнү 110 киши кармалган.   Нукуста болгон башаламандыктарда 18 киши мерт кеткенин Башкы прокуратура билдирди. 243 киши жаракат алды, алардын 38и тартип коргоо кызматкерлери. Ооруканада учурда жүзгө чукул адам бар, айрымдарынын абалы оор. Айрым маалыматтарга караганда... Читать дальше...

Кыргызстандын Коопсуздук кеңешинин катчысы Марат Иманкулов Түрк мамлекеттер уюмуна (ТМУ) мүчө өлкөлөрдүн коопсуздук кеңештеринин катчыларынын жыйынына катышты. Бул тууралуу президенттин басма сөз кызматы маалымдады. 28-июндан 1-июлга чейин Түркияда өткөн жыйында Иманкулов Ооганстандагы гуманитардык маселени көтөрдү.  "Ооганстандагы коомдук-саясий кырдаалдын татаалдашы, анын ичинде гуманитардык жагы белгиленди. Буга байланыштуу кыргыз тарап ооган элине дүйнөлүк коомчулуктан каржылык жана азык-түлүк... Читать дальше...

Жыйырмага чукул адамдын өмүрүн алган жапырт башаламандыктардан кийин Өзбекстандын парламенти Конституциянын жаңы долбоорунда Каракалпакстандын суверендүү макамын өзгөртүүсүз калтырууну колдоду. Бул тууралуу 4-июлда парламенттин маалымат кызматы билдирди. "Өзбекстандын президенти Каракалпакстандын Жогорку Кеңешинин депутаттары жана коом өкүлдөрү менен жолугушканда, баардык сунуштарды эске алуу керек экенин белгилеген. Тактап айтканда, Өзбекстан республикасынын 70, 71, 72, 74 жана 75-беренелери өзгөртүүсүз калат",-деп жазылат билдирүүдө. Читать дальше...

Жолдош Турдубаев - "Азаттыктын" блогери. Тажикстандын Жерге-Тал районунда туулган. 1990-жылы Орусиянын Самара шаарындагы Пединституттун орус тили жана адабияты факультетин артыкчылыктуу диплом менен аяктаган. Адабиятчы, публицист, журналисттер арасында өткөрүлгөн республикалык конкурстарда бир нече ирет баш байгелерди жеңип алган, 2007-жылы Voice of Freedom Central Asia долбоорунун алкагындагы адам укуктары боюнча макалалардын Борбордук Азия журналисттеринин арасында жарыяланган конкурстун экинчи байгесине ээ болгон. Читать дальше...

Журналист Арзыгүл Галымбетованын өлүмүнө шек саналып абакта отурган блогер Батмакан Жолболдуеванын соту 14-июлда башталат. Бул тууралуу анын жактоочусу Назгүл Сүйүнбаева “Азаттыкка” маалымдады. Анын айтымында, учурда блогер Жалал-Абадагы тергөө абагында отурат. 26-майда Ош облустук ички иштер башкармалыгынын басма сөз кызматынын өкүлү Нурпери Абдуллаева блогерге айыбы угузулуп, иш Ош шаардык сотуна жөнөтүлгөнүн маалымдаган. Блогерге Кылмыш-жаза кодексинин "Этиятсыздыктан өлүмгө алып келүү”... Читать дальше...

Каракалпакстандагы жапырт башаламандык фактылары боюнча кылмыш иши козголгонун Өзбекстандын Башкы прокуратурасы 4-июлдагы брифингде маалымдады. Мекеме билдиргендей, тергөө жана ыкчам издөө иш-чараларын Мамлекеттик күзөт кызматы, Башкы прокуратура, Ички иштер министрлиги жана Улуттук гвардия жүргүзүүдө. Бул иш Кылмыш-жаза кодексинин бир нече беренелеринин, анын ичинде 159-берененин, башкача айтканда, "Өзбекстан Республикасынын конституциялык түзүлүшүнө кол салуу" беренесинин негизинде козголгон. Читать дальше...

Бүгүн 4-июлда Кыргызстандын жана Өзбекстандын президенттери Садыр Жапаров менен Шавкат Мирзиёев телефон аркылуу сүйлөшкөнүн мамлекет башчынын маалымат кызматы билдирди. Мекеменин маалыматына караганда, кыргыз-өзбек достук, ынак коңшулук жана стратегиялык өнөктөштүк мамилелерин мындан ары чыңдоонун актуалдуу маселелери талкууланды. Жапаров Кыргызстан Өзбекстанда болуп жаткан окуяларды абдан тынчсыздануу менен кабыл алганын айтты жана “өз убагында, чечкиндүү жана макулдашылган” аракеттердин аркасы... Читать дальше...

Мамлекеттик салык кызматы 2021-жылы салык төлөөчүлөрдүн арасынан 23 компанияны мыкты деп таап, сыйлык тапшырды. Мекеме тандалган ишканалар казынанын кирешесин көбөйтүүгө жигердүү катышып, салык мыйзамдарын ак ниет аткарганын белгилейт. Сыйланган ишканалар төрт тармак боюнча өз-өзүнчө тандалган: Өндүрүш тармагында "РыбМир”, "Салих", "Ош-Мастер", "Табылгы", "Интерхим", "Ош Сут", "Нур" ЖЧК, "Бай Дыйкан"; Курулуш тармагында "Глобал Строй Сервис", "Ак-Тулпар", "Падыша Ата Лимитед"; Соода жаатында "Нефтяная компания Сервис"... Читать дальше...

Дания полициясы Копенгагендеги соода борборунда туш келди ок аткан киши жалгыз болгонун ырастады.  Калаа полициясынын башкы инспектору Сорен Томассен 4-июлда кол салуунун террорчулук менен байланышы жок экенин билдирди. Анын айтымында, үч киши көз жумду. Алардын экөө Даниянын, бирөө Орусиянын жараны болгон. Дагы төрт киши олуттуу жарааттары менен ооруканага түштү. 3-июлдун кечинде соода борборлордун бирине белгисиз адам кирип барып туш келди ок аткан. Ал дароо кармалды. Полициянын маалыматына караганда... Читать дальше...