Новости за 30.11.2022

Кытайдагы соңку нааразылык митингдеринен кийин Гуанчжоу шаарында коронавирустук чектөөлөр жеңилдетилди. Бир катар райондордо COVID-19 вирусуна жапырт тест алуу токтотулуп, мурдараак киргизилген локдаун режимдери жоюлду. Мунун алдында ушул эле шаарда жана өлкөнүн башка калааларында полиция менен кагылышуулар катталган. Гуанчжоунун өзүндө жекшембиде тургундар полиция менен кыйла тирешкен. Дүйнөдө коронавирустун тарашы басаңдаганы менен Кытайдын бийлиги вирус чыккан аймактар менен шаарларга катаал карантин чараларын киргизип келген. Читать дальше...

Ош облусунун Кара-Суу районундагы “Туратали” базарынын жетекчисинин иш бөлмөсүндө бүгүн 30-ноябрда болгон окуяга байланыштуу Кылмыш-жаза кодексинин 213-беренесинин (“Жайды, имаратты же курулманы өз билемдик менен ээлеп алуу же басып алуу”) негизинде кылмыш иши козголуп, тергөө жүрүп жатканын “Азаттыкка” Ош облустук милициясынын басма сөз кызматы билдирди. Мекеменин маалыматына караганда, милицияга бөлмөнү 20га жакын адам ээлеп алганы тууралуу кабар түшкөн, жеринен териштирүү жүргөндө “Туратали” базарынын мурунку жетекчиси... Читать дальше...

Жогорку Кеңештин депутаттары Шайлообек Атазов жана Жеңишбек Токторбаев бүгүн, 30-ноябрда Башкы прокуратурада суракта болушту. Бул маалыматты “Азаттыкка” мекеменин басма сөз катчысы Сирожиддин Камолидинов тастыктап, алар парламенттин жыйынында айткандарын текшерүү үчүн суракка чакырылышканын билдирди. Бүгүн парламенттин жалпы жыйынында депутат Атазов “каржы пирамидаларынын” көз боёмочулугу тууралуу маселе көтөрүп, алдамчы топторду "прокуратура жана милиция органдары калкалап" жатышканын, акчасын... Читать дальше...

Беш ай мурда Түркияда дайынсыз жоголгон ирандык журналист Мохаммад Моради Ирандын Ислам революциясынын сакчыларынын колунда кармалып жатканы белгилүү болду. Бул тууралуу "Азаттыктын" иран кызматы өз булактары аркылуу аныктады. Моради 2014-жылы Иранда мамлекетке каршы кутум уюштурган деген айып менен беш жылга кесилген. Ал ошондон кийин Түркияга качып кеткен эле. Анын түркиялык адвокаты Салих Эфе Анкара ага саясий баш паанек бергенин маалымдаган. Мохаммад Морадинин үй-бүлөсүнүн маалыматына караганда... Читать дальше...

Бүгүн 30-ноябрда Бишкектеги “Ала-Арча” көрүстөнүндө кыргыз театр жана кино искусствосунун залкар таланты, Кыргыз эл артисти, Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын лауреаты Жамал Сейдакматованын эстелиги орнотулду. Бул тууралуу Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министрлиги билдирди. Көрүнүктүү талантты эскерүү иш-чарасына өкмөттүн, парламенттин өкүлдөрү, белгилүү коомдук жана маданий ишмерлер, маркумдун туугандары катышышты. 60 жылдан ашуун өмүрүн кыргыз искусствосуна арнаган, соңку... Читать дальше...

Таласта ишкерлер төө буурчактан порошок жана токоч жасай баштады.

Өзбекстандын президенти Шавкат Мирзиёев кыргыз-өзбек мамлекеттик чек арасынын айрым участоктору жөнүндөгү келишимди жана Кемпир-Абад (Анжиян) суу сактагычынын суу ресурстарын биргелешип башкаруу жөнүндөгү макулдашууну ратификациялоо тууралуу эки мыйзамга кол койгонун анын басма сөз кызматы бүгүн 30-ноябрда билдирди. Өзбек тараптын маалыматына караганда, “Кыргыз-өзбек мамлекеттик чек арасынын айрым участоктору жөнүндө” келишим 13 беренеден турат, ал жалпы узундугу 302,29 чакырымдык, анын ичинде 35 участок камтылган чек ара тилкесин аныктайт. Читать дальше...

Президент Садыр Жапаров Кыргызстан менен Өзбекстандын чек арасын тактоо жана Кемпир-Абаддын суусун биргелешип башкаруу тууралуу мыйзамдарга кол койду. Жогорку Кеңеште бул документтерди колдобой койгон депутаттарга дагы деле кысым болуп жатканы тууралуу маселе кайра көтөрүлдү. 30-ноябрда Кемпир-Абадга байланыштуу парламенттеги дагы бир тармактын комитеттин төрагасы кызматын тапшырып берди. 29-ноябрда президент Садыр Жапаров Кыргызстан менен Өзбекстандын чек арасынын айрым участоктору жөнүндө... Читать дальше...

1-декабрь Бүткүл Дүйнөлүк СПИДке каршы күрөшүү күнү. "Азаттык" ВИЧ менен жашап келген кыргызстандыктарды маекке тартты. Алардын бири - Тимур. Ал өзүнүн ВИЧ статусу тууралуу биринчи жолу ачык айтып чыкты. ВИЧти жугузуп алган дагы бир каарманыбыз Элнураны жолдошу таштап кеткен.

30-ноябрда Пакистандын Белужистан провинциясынын административдик борбору Кветта шаарындагы жардыруудан үч адам каза болуп, 23 адам жабыркады. Бул тууралуу жергиликтүү бийлик өкүлдөрү кабарлады. Полициянын кабарлашынча, жанкечти күч кызматкерлеринин автоунаасынын жанында өзүн жардырып салган. Ал полиция кызматкерлерин бутага алган деп божомолдонууда. Жардыруу үчүн жергиликтүү талибдер жоопкерчилик алды. Кветта Иран жана Ооганстан менен чектешкен жердеги калаада исламисттик да, жикчил жоочулар да бар жана тынч эмес шаар болуп саналат. Читать дальше...

Бишкек шаарынын мэриясы №67 орто мектептин окуучулары жана кызматкерлери бүгүн 30-ноябрда эмне себептен эвакуация болгону тууралуу маалымат берди. Мекеменин басма сөз кызматы билдиргендей, буга №62 мектептин электрондук дарегине түшкөн кат себеп болгон. Катта өзүн 22 жаштагы Талант Азизов деп тааныштырган адам №67 мектептин ичине колго жасалган бомба коюп койгонун, буга үй-бүлөлүк жашоосундагы көйгөйдөн улам өзүнө көңүл бурдуруу аракети себеп болгонун жазган. Ушу тапта Улуттук коопсуздук боюнча... Читать дальше...

Кытайдын мурдагы лидери Цзян Цзэмин 30-ноябрда 96 жашында Шанхайда көз жумду.  Бул тууралуу кытайлык басылмалар кабарлады. Цзэминь 1926-жылы төрөлгөн. 1947-жылы Шанхайдын университетин аяктап, 30 жылча Кытайдын машине куруу министрлигинде иштеген. Ал 1955-жылы Москвада Сталин атындагы заводдо төрт айлык тажрыйба алмашуудан өтүп, орус тилин үйрөнүп кеткен. 1982-жылы Кытайдын электрондук өндүрүш министрлигин жетектеген. 1985-жылдан 1989-жылга чейин Шанхайдын мэри болгон. 1989-жылы Кытайдын Коммунисттик... Читать дальше...

Кыргызстанда мал уурдаган кылмышкерлердин жазасын катуулатуу каралууда. Бул маселени бүгүн 30-ноябрда Жогорку Кеңеште “Кылмыш-жаза кодексине” толуктоолор талкууланып жатканда депутат Мейкинбек Абдылдаев көтөрдү: “Эл ууруну өзү кармап, алып келип тапшырып жатат милицияга. Тергеп, кылмышы далилденип, иш сотко өтүп жатат. Соттон бошонуп чыгып кетип жатышат. Буга мыйзамдагы бир берене алынып калганы себеп болууда. Мыйзамдагы мурдагы норманы алып келгиле, биз кабыл алып берели. Ансыз мал уурулукту токтото албайбыз”. Читать дальше...

Беларусиянын башчысы Александр Лукашенкого каршы 2020-жылкы нааразылык акцияларынын уюштуруучуларынын бири Мария Колесникова абакта жаткан жеринен ооруканага түштү. Бул тууралуу президенттикке мурдагы талапкер Виктор Бабариконун штабы Телеграм-каналында кабарлады. Колесникова шайлоо алдында жетектеген штаб билдиргендей, оппозиционер ооруканага дүйшөмбү күнү жаткан. Ал ошол күнү хирургиялык патология боюнча операция болгон. Гомель шаарындагы колониянын администрациясы маалыматты комментарийлеген жок. Читать дальше...

76 жылдык тарыхы бар Токтогул Ажибаев атындагы Алай музыкалык-драма театры Бишкекке чыгармачыл сапары менен келди. Маданий жайдын эмгек жамааты көрүүчүлөргө эки спектакль жана отчеттук концертин тартуулады. Жеке имараты жок экенине карабай театр былтыр “Тоо театрларынын I фестивалын” өткөргөн.

Кыргызстанда турак жай кооперативи деп “каржы пирамидасын” уюштурууга шектүү эки адам өлкөдөн чыгып кетүүгө үлгүргөн. Бул тууралуу бүгүн 30-ноябрда Жогорку Кеңеште депутаттардын суроолоруна жооп берип жатып ички иштер министринин орун басары Нурбек Абдиев билдирди. Ал батир сатып алууну көздөп жүргөн адамдардан үстөк пайызы жок деп акча чогултуу кадимки алдамчылык экенин, бул тууралуу эл арасында түшүндүрүү иштери жүргүзүлүп жатканын, бирок ошого карабастан акчасын өзүлөрү алып барып бергендер көп экенин айтты... Читать дальше...

Бүгүн, 30-ноябрда президент Садыр Жапаров биринчи Элдик курултайдын Аксакалдар кеңешинин мүчөлөрү менен жолугушту. Бул тууралуу маалымат президенттин сайтына жарыяланды. "Садыр Жапаров эл ичинен шайланып келген делегаттар көйгөйлүү маселелерди, аларды чечүүнүн жолдорун өлкөнүн бийлик бутактарынын жогорку жетекчилеринин алдында ачык айтышканын ырастады. Бул Кыргызстанда сөз эркиндиги бар экендигин, өлкө демократиялык туура жолдо баратканын айгинелеп турат", - деп жазылган билдирүүдө. Жолугушууга... Читать дальше...

Мирзохалим Каримов - "Даңк” медалынын ээси, кыргыз-тажик жазуучусу, белгилүү котормочу, публицист. Автордун пикири "Азаттыктын" көз карашын чагылдырбайт. "Баткенде согуш чыгып, ок атышуу болуптур" деген суук кабарды уккан сайын ата-бабалары жашап келген чек ара айылдарындагы жүрөкзаада болгон бейкүнөө элдин кантип азып-тозуп качкан аянычтуу абалы дароо көз алдыма тартылат. Ушундай абалды Тажикстанда болуп өткөн согушту көргөнүм үчүн жаным жай албай, заманым тарый түшөт. Ошондо кыргыздын күйдүрүп сүйлөгөн даанышман уулу... Читать дальше...

Омар Султанов Кыргызстандын Швейцариядагы атайын жана ыйгарым укуктуу элчиси болуп дайындалды. Бул тууралуу жарлыкка президент Садыр Жапаров кол койгону 30-ноябрда мамлекет башчынын сайтына жарыяланды. Омар Султанов быйыл майда Кыргызстандын Женева шаарындагы Бириккен Улуттар Уюмунда жана эл аралык башка уюмдардагы туруктуу өкүлү болуп дайындалган. 60 жаштагы Омар Султанов — Жогорку Кеңештин экс-спикери Марат Султановдун бир тууганы. Мурда Кыргызстандын Германиядагы элчиси, Тышкы иштер министринин... Читать дальше...

Ички иштер министринин орун басары Нурбек Абдиев иликтөөчү журналист Болот Темировдун Орусияга депортацияланышына анын кыргыз жарандыгынын жоктугу себеп болгонун билдирди. Абдиев бул тууралуу Жогорку Кеңештин 30-ноябрдагы отурумунда депутат Дастан Бекешевдин суроосуна жооп берип жатып айтты. "Анын Кыргызстандан мыйзамсыз алган паспорту жараксыз деп табылганы үчүн, ал Орусиянын жараны болгону үчүн чыгарылды", - деди Абдиев. Абдиевдин айтуусунда, адамды өлкөдөн чыгаруу чечими чыкканда анын коопсуздугу... Читать дальше...

Кыйноолордун алдын алуу боюнча улуттук борбор абактагы аялдардын шартын изилдеген докладын 29-ноябрда жарыялады. Анда өлкөдөгү жабык жайлардын абалы минималдуу стандарттарга жооп бербейт, андагы шарттар кыйноого барабар деген тыянак чыгарылган.  "Эл аралык Бангок эрежесине ылайык, аялдар үйүнөн алыс эмес, социалдык реабилитация болууга ыңгайлуу жайда кармалышы керек деген талап аткарылбай жатат. Камактагы аялдардын 18% тергөө абагында бир жылдан ашык, 38% үч айдан бир жылга чейин кармалууда. Изилдөөгө... Читать дальше...

Бегайым Мырзалиева айылдаштарын жаратылышты сактоого үндөгөн экоактивист. Ал соңку беш жылдан бери өзү туулуп- өскөн Ат-Башынын Ача-Кайыңды айылындагы токойду жана жайытты коргоп, айылдыктарга экологияга зыян келтирбей эле каражат тапса болорун иш жүзүндө көрсөтүп жүрөт.

2022-жылдын тогуз айында Бишкек шаардык ички иштер башкармалыгынын (ШИИБ) кызматкерлерине карата жети кылмыш иши козголгон. Бул иштердин алкагында 17 милиция кызматкери жоопко тартылды. Бул маалыматты башкармалыктын жетекчиси Азамат Ногойбаев Фейсбук аркылуу түз эфирде билдирди. "Милиция кызматкерлери түрдүү кылмыштар боюнча жоопко тартылып жатышат. Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитети (УКМК) жана Ички иштер министрлигинин (ИИМ) ички коопсуздук кызматы аркылуу милиция кызматкерлеринин... Читать дальше...

Жогорку Кеңештин 30-ноябрдагы отурумунда мурдагы төрага Асылбек Жээнбеков менен депутат Төрөбай Зулпукаровго козголгон кылмыш иши аягына чыкпай жатканы тууралуу маселе көтөрүлдү. Депутат Жеңишбек Токторбаев тиешелүү күч кызматтарынан булардын кылмыш иши тууралуу маалымат талап кылды. "Бул экөөнө иш козголуп, эки ай камалып чыгышты. Кылмыш иши бүгүнкү күнгө чейин аягына чыга элек. Жыйынтык жок. Булар камалабы же өкмөткө жеген акчасын төгөбү? Ушул боюнча элге маалымат берүү керек. Же кар жаады... Читать дальше...

"Кумтөр Голд Компани" ишканасы Кыргызстандын карамагына өткөндөн берки анын алтын казуу, сатуу ишин жана компаниянын ишмердүүлүгүн изилдөөчү депутаттык комиссиянын төрагасы Исхак Масалиев ден соолугуна байланыштуу бул милдеттен баш тартарын билдирди. Маалыматты Жогорку Кеңештин төрагасы Нурланбек Шакиев бүгүн, 30-ноябрда парламенттин отурумунда билдирди. Аталган комиссия сентябрь айынын аягында түзүлгөн жана бир айдан кийин анын төрагасы болуп депутат Исхак Масалиев шайланган. Ушул айдын... Читать дальше...