Новости за 02.12.2022

Кыргызстанда журналисттерди жана ЖМКны колдоо боюнча маалыматтык өнөктүк жүрүп жатат. 1-декабрдан баштап тогуз күн улана турган акциянын максаты дүйнөлүк коомчулукка өлкөдөгү сөз эркиндигинин абалын жеткирүү. Соңку эки айда блогерлер камалып, иликтөөчү журналист Болот Темиров өлкөдөн чыгарылып, «Азаттыктын» сайтты убактылуу бөгөттөлдү. Кыргыз бийлиги сөз эркиндиги сакталарына такай убада берет.

Мамлекеттик салык кызматы “Кылым шамы” укук коргоо борборун текшерип жатканы тууралуу маалымат берди. 2-декабрдагы мекеменин билдирүүсүндө бул катардагы текшерүү экени, ага саясий өңүт берүүнүн кажети жоктугу, уюмдун кирешеси менен чыгышасына байланыштуу гана документтер каралып жатканы айтылды. Салык кызматы белгилегендей, “Кылым шамы” коммерциялык эмес уюм болуп катталган, бирок анын декларацияларында "киреше көрсөтүлгөндүктөн" текшерүү жүргүзүүгө негиз жаралган. “Кылым шамы” Салык кызматынын... Читать дальше...

“Кумтөр Голд” ишканасы боюнча түзүлгөн депутаттык комиссия ишин баштай албай жатат. Комиссиянын жетекчисиси депутат Исхак Масалиев бул милдеттен өз ыктыяры менен баш тартты. Коомчулукта Кумтөрдө алтын казуу, аны сатууга байланыштуу суроолор маал-маалы менен көтөрүлүп жүрөт.

АКШнын Чалгын кызматынын (ЦРУ) жана Улуттук коопсуздук агенттигинин мурдагы кызматкери Эдвард Сноуден Орусиянын паспортун колуна алып, ант берди. Бул тууралуу анын адвокаты Анатолий Кучерена “РИА Новости” маалымат агенттигине билдирген. Анын айтымында, Сноудендин аялынын да Орусиянын жарандыгын алуу арызы каралып жатат. 26-сентябрда Орусиянын президенти Владимир Путиндин Эдвард Сноуденге орус жарандыгын бергени тууралуу буйругу нормативдик актылар порталына жарыяланган. Маалыматты Кремлдин басма сөз катчысы Дмитрий Песков ырастаган. Читать дальше...

Бишкектин Биринчи Май райондук сотунун райондун аймагында митинг өткөрүүгө салынган тыюунун мөөнөтүн быйылкы жылдын 31-декабрына чейин узартуу тууралуу чечимин мыйзамдуу деп тапты. Мекеменин басма сөз кызматынан “Азаттык” радиосуна 2-декабрда кабарлашкандай,  жыйындарды Эркиндик бульварында да, анын Линейная көчөсүнөн Чүй проспектисине чейинки тилкесинде өткөрүүгө да тыюу салынды. Ошентип, бүгүнкү күндө Бишкектин Ала-Тоо аянтында, Эркиндик бульварында, Жогорку Кеңештин, Өкмөт үйүнүн, Жогорку Соттун... Читать дальше...

Кыргыз Республикасынын эмгек сиңирген артисти, манасчы Рысбай Исаковдун Гиннесстин рекорддор китебине катталгандыгын тастыктаган сертификат бүгүн 2-декабрда Улуттук тарых музейине тапшырылды. «Манас» эпосун 124 саат бою тынбай айтканы үчүн Гиннесстин сертификатын алган манасчы Рысбай Исаков кечээ президент Садыр Жапаровдун кабыл алуусунда болуп, чыгармачылыгы жана пландары тууралуу сүйлөшкөн. Мамлекет башчысы манасчыны Гиннесстин дүйнөлүк рекорддор китебине кириши менен куттуктап, анын өнөрү кыргыз элинин руханий турмушуна... Читать дальше...

Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министрлиги “Азаттык Медиа” мекемесинин административдик даттануусун карап, аны канааттандыруусуз калтырды. 30-ноябрда кабыл алган чечиминде министрлик "маалыматтык мейкиндикти анализдөө жана мониторинг жүргүзүү, терс жана кооптуу делген кырдаал түзүлгөнүн көргөн болсо ошол замат административдик акт түзүү укугу бардыгын" белгилейт.  Ошону менен катар эгер "жалган" деп таанылган маалымат "Азаттыктын" сайтынан алынса же соттун тийиштүү чечими күчүнө кирсе... Читать дальше...

Минск шаардык соту беларус-поляк чек арасындагы миграциялык кризис тууралуу репортажга байланыштуу журналист Дмитрий Лукшага, анын аялы Полина Половинкого жана оператор Денис Яровскийге өкүм чыгарды. “Азаттыктын” беларус кызматы кабарлагандай, Лукша төрт жылга, Полавинко 2 жарым жылга эркинен ажыратылды. Ал эми Яровский 18 айга кесилди. Алар Беларусту дискредитация кылууга жана “коомдук түзүмдү бузууга багытталган уюшкан ишмердүүлүккө катышуу” беренелери менен айыпталган. Полина Половинкону "көмөк көрсөткөн" деп айыпташкан. Читать дальше...

14 адамды 77 миллион сомго алдап кеткен деп айыпталып жаткан кыргызстандык Польшадан мекенине экстрадиция кылынганын бүгүн 2-декабрда Кыргызстандын Башкы прокуратурасы билдирди. Мекеменин маалыматына караганда, Кыргызстандын Юстиция министрлиги менен Польшанын Улуттук прокуратурасынын сүйлөшүүлөрүнүн натыйжасында Башкы прокуратуранын ал адамды өткөрүп берүү тууралуу талабы канааттандырылып, Кыргызстанга жеткирилди. Бишкектин Октябрь райондук сотунда каралып жаткан кылмыш ишинин алкагында эл аралык... Читать дальше...

Дача СУ кырсыгын иликтеген коомдук комиссия ишин жыйынтыктап, кандуу жүк боюнча бүдөмүк жагдайларга чекит койгондой болду. Бир эмес үч комиссия текшерип чыккан каргашанын себептери, учактагы жүк жана чогултулган каражаттын сарпталышы боюнча буга чейин түрдүү маалыматтар айтылып келген. Үчүнчү комиссиянын корутундусу Дача СУ кырсыгын иликтеген коомдук комиссия ишинин жыйынтыгы боюнча Жогорку Кеңеште 1-декабрда маалымат берди. Комиссиянын төрагасы Алмамбет Шыкмаматовдун сөзүнө караганда, Boeing-747... Читать дальше...

ЮНИСЕФтин "Булганыч абанын аялдар менен балдардын саламаттыгына, социалдык жашоосуна тийгизген таасири" деп аталган изилдөөсүнүн авторлору Бишкектеги абанын булгануусунан бир жылда 112 адам көз жумду деген тыянакка келишкен. "Булганыч аба адамдарды эрте өлүмгө дуушар кылып, ден соолугуна олуттуу зыян тийгизгени баш калаадагы чоң көйгөй болууда. Эксперттердин эсебинде 2021-жылдын 1-июлунан быйыл 30-июнга чейин абадагы зыяндуу майда заттардан улам 112 өлүм катталып, 3568 адам катуу жабыркаган. Булганыч... Читать дальше...

Кыргызстанда Казакстандын Павлодар облусунун Экибастуз шаарынын тургундарына жардам чогултула башташты. Демилге көтөрүп чыккан экоактивист Исмаил Карыпов алты күндөн бери ызгаардуу суукта адамдар кыйналып жатканын, аларга жылыткыч жөнөтүү керектигин жазган. Андан кийин ал Казакстандагы тааныштары менен сүйлөшүп, Астанага акчалай жөнөтсө туура болот деген чечимге келгенин, зарыл буюмдарды ошол жактан сатып алып, жөнөтүшөрүн билдирди жана социалдык түйүндөр аркылуу банктык эсептерди жарыялады. ... Читать дальше...

Бүгүн, 2-декабрда Бишкек шаарындагы Биринчи май райондук сотуна Кой-Таш окуясы боюнча алып келинген Алмазбек Атамбаев сот залында тартипти бузганы үчүн кайра чыгарылды. Ал өзүн сотко саламаттыгынан кыйналып жатканына карабай мажбурлап алып келип жатышканын айтты. "Сот мени мажбурлап алып келүү тууралуу буйрук чыгарган. Мен каршылык көрсөтүүгө аракет кылдым, бирок омурткаларым жабыркагандыктан ден соолугум жол бербей жатат. Мени "Тез жардам" менен алып келип жатышат, муздак тактайдын үстүндө. Бул кыйноого барабар", - деди Атамбаев. Читать дальше...

Орусиянын Приморск крайында МиГ-31 кыргын салуучу учагы (истребитель) кулады. Бул тууралуу маалымат агенттиктери тиешелүү мамлекеттик кызматтарга таянуу менен жазды. Маалыматты Орусиянын Коргоо министрлиги ырастады. Учкучтар кырсыкка кабылганга чейин секирип кетүүгө үлгүргөн деп билдирип жатышат. Министрликтин билдирүүсүндө, учак ок-дарысыз окуу-машыгуучу миссиясын аткарып жүргөнү жана киши жок жерге кулаганы айтылат. Кырсыктын баштапкы себеби техникалык абалынан улам деп айтылды. Акыркы айларда... Читать дальше...

Кыргызстанда медициналык багыттагы менчик жогорку окуу жайларды ачууга убактылуу мораторий жарыяланган. Бул тууралуу Саламаттык сактоо министрлигинин Адам ресурстарын башкаруу жана уюштуруу бөлүмүнүн жетекчиси Айгүл Бообекова бүгүн, 2-декабрдагы басма сөз жыйынында айтты. "Азыркыга чейин ачылган жогорку окуу жайлар билим берүү сапатын жакшыртууга аракет кылып жатат. Клиникалык пайдубалын түптөп, өнүктүрүп, талап кылынган медициналык жабдуулар менен камтуунун үстүндө иштеп жатышат", - деди Бообекова. Читать дальше...

Кытайдагы соңку нааразылык митингдеринен кийин 2-декабрда өлкөнүн көпчүлүк шаарларында коронавирустук чектөөлөр жумшартылды. COVID-19 вирусуна жапырт тест алуу токтотулуп, мурдараак киргизилген локдаун режимдери жоюлду. Мунун алдында полиция менен кагылышуулар катталган Гуанчжоу шаарында талаптар жеңилдегени кабарланган эле. Дүйнөдө коронавирустун тарашы басаңдаганы менен Кытайдын бийлиги вирус чыккан аймактар менен шаарларга катаал карантин чараларын киргизип келген. Кытайдын бир катар шаарларында... Читать дальше...

Пакистандын полициясы 1-декабрда кыздардын мектебине кол салуудан бир адам каза таап, дагы бир киши жарадар болгонун маалымдады. Жоочулар Түштүк Вазиристан аймагындагы тынч эмес райондогу билим берүү мекемесине ок чыгарышкан. Каза болгон адам жолдон өтүп бараткан, андан башка мектеп сакчысы жараат алган. Жергиликтүү полиция кол салгандарга күч кызматкерлери ок чыгарганын, бирок чабуул жасагандар качып кетүүгө үлгүргөнүн маалымдады. Чабуул үчүн эч ким жоопкерчилик ала элек. 30-ноябрда Пакистандын... Читать дальше...

3-декабрда түнкүсүн Баткен облусунун көпчүлүк аймактарында, Ош жана Жалал-Абад облусунун тоолорунда кар жаайт. Күндүз Ош, Баткен облустарында кар жаайт, калган аймактарда жаан-чачын жаабайт. Батыш тараптан келген шамалдын ылдамдыгы секундасына 3-8 метрге жетет. Абанын температурасы: Чүй облусунда түнкүсүн -3...-8, күндүз -2…+3; Талас жергесинде түнкүсүн -4...-9, күндүз -2…+3; Баткен, Ош, Жалал-Абад дубандарында ​түнкүсүн -4…+1, күндүз 3…8; Ысык-Көл облусунда түнкүсүн -2...-7, күндүз -1...+4; Нарын облусунда түнкүсүн -7…-12... Читать дальше...

Эгер Кыргызстан президенттик администрация сунуш кылып жаткан коммерциялык эмес бейөкмөт уюмдар жөнүндөгү мыйзамды кабыл алса, өлкөнүн эл аралык уюмдардагы жылдык рейтинги төмөндөйт жана Батыш өлкөлөрүнөн келип жаткан инвестиция азаят. Мындай пикирин 2-декабрда Германиянын Ханнс Зайдель атындагы фонду билдирди. Фонддун координатору Макс Георг Майердин айтымында, азыркы кезде бейөкмөт уюмдар ансыз деле Кыргызстандын Салык кызматына, Социалдык фондуна жана Статистика комитетине дайыма отчет берип... Читать дальше...

Жогорку Кеңештин депутаты Жеңишбек Токторбаев Башкы прокуратуранын сурагынан кийин өзүн Ички иштер министрлиги да суракка чакырып жатканын кабарлады. Ал бул маалыматты бүгүн, 2-декабрда "Ата-Журт Кыргызстан" парламенттик фракциясынын жана “Мекенчил” депутаттык тобунун кошмо жыйынында айтты.  "Элдин талабын ушул микрофондон айта коем деп, прокуратуранын кызматкерлери бизди куугунтукка алып жатат. Башкы прокуратурага кечээ суракка чакырылдым, бүгүн чакырышты. Азыр эми Ички иштер министрлигинин... Читать дальше...

Кыргызстанда балдар жана инфекциялык ооруканалардын ишине  даттангандар көп болууда. Бул тууралуу 2-декабрда саламаттык сактоо министринин орун басары Улан Садыков басма сөз жыйынында кабарлады. "Азыркы тапта жугуштуу ооруларды дарылап жаткан стационарлар, айрыкча Бишкектеги балдар, инфекциялык ооруканаларга даттангандар көп. Ал жакка кайрылуулар да көп болгондуктан, нааразы болгондор да арбын", - деди ал. Буга чейин саламаттык сактоо министри Гүлнара Баатырова бейтаптар эң көп арызданган ооруканалардын... Читать дальше...

Бүгүн, 1-декабрда Улуттук банк өлкөдөгү валюта рыногундагы акыркы жагдай боюнча социалдык тармактардагы баракчалары аркылуу түшүндүрмө таратты.  Анда накталай АКШ доллары тартыш болуп жатканын аны өлкөгө алып келүү тартиби бузулгандыгы менен түшүндүрдү. Ушул тапта өлкөдө доллар муктаждыгын камсыз кылуу үчүн атайын операциялар жүрүп жатканы белгиленген. Бир нече айдан бери Кыргызстанда коммерциялык банктар накталай доллар сатып алууга чектөө киргизип, банктык эсептен доллар чыгарып алууга 0,5% - 4% комиссиялык төлөм алып жатышат. Читать дальше...

"Прецедент" коомдук уюмунун башчысы, укук коргоочу жана адвокат Нурбек Токтакунов Жогорку Кеңештин депутаттарына алардын кол тийбестик укугу бар экенин эскертип, прокуратуранын сурагына барбоого үндөдү. Бул тууралуу ал Дача СУ кырсыгынын себептерин жана шарттарын изилдеген коомдук комиссиянын мүчөсү катары 1-декабрда Жогорку Кеңештин депутаттарына отчет бергени барган учурда сүйлөп жатып айтты. "Силерди башкы прокурор чакырса барбагыла. Кол тийбестигиңер бар. Алардын өзүн бул жакка чакырып, "саат үчкө келгиле, жарым саат берем" деп айткыла.

1-декабрда саат 7:48де Кара-Балта шаарындагы "Батыш" деп аталган аймакта башына ок жеген белгисиз адамдын сөөгү жатканы тууралуу маалымат Жайыл райондук милициясына түшкөн. Райондук ички иштер бөлүмүнүн (РИИБ) кызматкерлери окуя болгон жерге барып, маркум 48 жаштагы Х. И. аттуу жаран экенин аныкташкан. Бул факт Жайыл РИИБүндө Кылмыш-жаза кодексинин 122-беренеси ("Адам өлтүрүү") менен катталып, кылмыш иши козголгон. Учурда иш боюнча керектүү экспертизалар дайындалып, ыкчам-иликтөө иш чаралары жүргүзүлүдө. Читать дальше...

Майыптыгы бар адамдардын эл аралык күнүн утурлай бүгүн, 2-декабрда Бишкекте "Колумдан келет" деп аталган форум өтүп жатат. Анда майыптыгы бар адамдарга коомдун социалдык-экономикалык өнүгүүсүнө иши менен салым кошууга мүмкүнчүлүк берүү жолдору талкууланууда. Мындан тышкары майыптыгы бар балдардын инклюзивдүү билим алуу укугу жөнүндө программаны ишке ашыруу маселеси да ортого салынат. Иш-чарага Министрлер кабинетинин төрагасынын социалдык маселелер боюнча орун басары Эдил Байсалов, Эмгек, социалдык... Читать дальше...