Новости за 29.12.2022

2022-жыл дүйнөдө жана Кыргызстанда ар кыл окуяларга бай болду. Жыл башталгандан тарта Кумтөр кенин башкаруунун Кыргызстанга өтүшү, Баткендеги чек ара чатагы, Кемпир-Абад окуясы жана андан кийинки камоолор өлкөнүн саясий күн тартибинин башкы сабына чыкты. Дүйнөдө олку-солку кырдаал түзүлүп, валюта рыногунда өзгөрүүлөр сезилсе, мобилизациядан качкан орусиялыктар Кыргызстанга да агылды. Узап бараткан жыл эмнеси менен эсте калды? 2023-жылы Кыргызстанды эмне күтөт?

"Азаттык" Чолпон-Ата шаарынын чок ортосундагы мамлекетке караштуу жер тилкеси Кыргызстандагы кылмыш дүйнөсүнүн аталыгы атыккан Камчыбек Көлбаевдин жакындарына кантип өтүп кеткенин жана буга бийлик өкүлдөрүнүн кандай тиешеси болушу ыктымал экенин иликтеди.

Кыргызстанда буудай жана унду импорттогондор 2024-жылга чейин кошумча нарк салыгынан бошотулду. Министрлер кабинетинин бул тууралуу токтому 29-декабрда жарыяланды. Ага ылайык, мындай жеңилдик 2023-жылдын 31-декабрына чейин күчүндө болот.  27-декабрда Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Бакыт Төрөбаев Кыргызстанда азык-түлүк жетиштүү экенин билдирген. Ал өлкөдө тамак-аш коопсуздугу маанилүү экенин, азык-түлүккө болгон кошумча нарк салыгын төлөөдөн бошотуу маселеси караларын айткан.... Читать дальше...

Өзбекстанда жөтөлгө каршы Индиянын "Док-1 Макс" дарысын ичкен 22 баланын 19у чарчап калды. Индиялык компания бул дарыны чыгарууну токтотконун билдирди. Бишкекте орус жараны Евгений Романов УКМК кызматкери сабаганын айтып чыкты. Атайын кызмат айыптоону четке кагууда. Кыргызстандын коммерциялык банктары быйыл буга чейин болуп көрбөгөндөй киреше тапты. Депутаттар ал киреше кардарлардын чөнтөгүнө ашкере кирүү жолу менен алынганын айтып жатышат.

Оор кылмышты жашырууга шек саналып кармалган Сузак райондук милициясынын кызматкерлери бир айга камакка алынды. Чечимди 28-декабрда Жалал-Абад шаардык соту чыгарганын мекеменин басма сөз кызматы кабарлады. Кармалгандардын жакындары сот отуруму учурунда сыртта аларды үй камагына чыгарууну суранып, адилеттүү чечим талап кылган жазуулары бар плакаттарды көтөрүп турушту. 27-декабрда Улуттук коопсуздук мамлекеттик комитет Сузак райондук милициясынын Кылмыш иликтөө бөлүмүнүн башчысы жана анын эки кызматкери кармалганын маалымдаган. Читать дальше...

Бишкекте орус жаранын автоунаа менен сүзүп алгандан кийин ур-токмокко алган киши УКМКнын кызматкери эмес экенин атайын кызмат билдирди. Кырсыкка кабылган Евгений Романовдун айтымында, 28-декабрда аны сүзүп алган адам өзүн "УКМКнын кызматкеримин" деп тааныштырып, жабырлануучуга кордук көрсөткөнгө чейин жеткен. Учурда бул иш Бишкек шаарындагы Октбярь райондук ички иштер бөлүмүндө жана милициянын кайгуул кызматтык башкармалыгында каралууда. Евгений Романовду 28-декабрда саат төрттөр чамасында Бишкектин... Читать дальше...

"Азаттыктын" тиркемесин AppStore же GooglePlayден жүктөп алыңыз. Тиркеме кандай гана бөгөт болбосун айланып өтүп кетет.

"Азаттыктын" тиркемесин AppStore же GooglePlayден жүктөп алыңыз. Тиркеме кандай гана бөгөт болбосун айланып өтүп кетет.

Индиянын Marion Biotech компаниясы Өзбекстанда 19 баланын өлүмүнө себеп болгону айтылган “Док-1 Макс” дарысын чыгарууну токтотту. "Биз өлүм үчүн өкүнөбүз. Өкмөт муну иликтеп жатат. Тергөө уланууда. Чоо-жайын иликтөө бүткөндө билебиз", - деди 29-декабрда компаниянын өкүлү Хасан Харрис. Өзбекстанда өткөн аптада ушул дарыны ичкенден кийин саламаттыгы начарлаган 22 баланын 19у чарчап калды. Жызак, Кашкадарыя, Навои жана Самарканд облустарында жарыкчылык менен кош айтышкан наристелердин 15и үчкө чыга элек, калганы алты жашка чейинкилер. Читать дальше...

Косовонун полициясы Сербия менен чек арадагы Мердаре өткөрмөсүн кайра ачканын "Азаттык" радиосуна ырастады. Өткөрмө пунктунан эки жарым чакырым ары аралыкка сербдер орноткон тосмо алынары тууралуу кабарлангандан кийин Косово бийлиги чек араны ачты. Мердаре - жарым-жартылай таанылган Косовонун эң маанилүү чек ара бекети жана анын жабылышы чет өлкөдө иштеп, эс алуу үчүн мекенине кайтып келген косоволуктар үчүн кошумча кыйынчылыктарды жаратат. АКШ менен Евробиримдик аймактагы чыңалууну басаңдатууга... Читать дальше...

Баш кеңсеси Брюсселде жайгашкан International Partnership for Human Rights (IPHR) – “Адам укуктары боюнча эл аралык өнөктөштүгү” уюму Кемпир-Абад иши боюнча жапырт кармалган саясатчы, активисттерди жүйөлүү негизи жок абакта калтырган сот чечимине тынчсыздануусун билдирди. 29-декабрда уюмдун сайтында жарыяланган билдирүүдө соттун мындай чечимдери Кыргызстан кол койгон адам укуктары менен эркиндиги, кол тийбестикке болгон укугу, сөз, биригүү жана эркин чогулуу, пикирин эркин билдирүү укуктары боюнча... Читать дальше...

Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитети парламент депутаты Өмүрбек Бакиров кримтөбөл Камчы Асанбек (Көлбаев) менен жолукканын билдирип, мындай көрүнүштү эл өкүлү менен криминалдын шериктештиги катары баалады. Бирок депутат Көлбаев менен жолукканын четке кагууда. УКМК билдирүүсү УКМК Жогорку Кеңештин депутаты Өмүрбек Бакиров 25-декабрда Чолпон-Ата шаарындагы “Барс” эс алуу жайында кримтөбөл Камчы Көлбаев менен жолукканы жөнүндө далилдер бар экенин билдирип, видеосун дагы жарыялаган. ... Читать дальше...

"Туризмди өнүктүрүүнү колдоо фонду" ишканасы 2023-жылы туризм тармагындагы чакан жана орто бизнес үчүн микрофинансылык компания түзүүнү пландап жатат. Бул тууралуу мекеменин вице-президенти Кайрат Итибаев "Азаттыкка" билдирди. Микрофинансылык компанияга фонддун эсебинен 100 миллион сом капитал салынат. Итибаев бул долбоор туризм тармагындагы ишкерлер үчүн бизнесин өнүктүрүүгө шарт түзө турганын билдирди. 17-мартта кыргыз өкмөтү "Туризмди өнүктүрүүнү колдоо фонду" ачык акционердик коомун түзүп, уставдык капиталын 1 млрд. Читать дальше...

Жаңы жыл алдында белгилүү жазуучу, котормочу, журналист Кыргыз Республикасынын “Даңк” медалынын ээси Мирзохалим Каримовдун "Тарыхый тагдырлар" китеби жарык көрдү. Автор өзүнүн 70 жылдык мааракесине арнаган бул жыйнакта кыргыз адабиятына, маданиятына жан дили менен кызыгып, салым кошкон башка улут өкүлдөрү, жакынкы жана алыскы чет өлкөлөрдө жашаган кыргыздардын тарыхы, маданияты, каада-салты, сыймыктуу уул-кыздары ж.б. жөнүндөгү публицистикалык баяндар, эскерүүлөр, маектер камтылган. "Мирзохалим Каримовдун калемгерлик тагдыры өзгөчө ... Читать дальше...

Мурдагы президент Курманбек Бакиевге таандык турак жайдын ордуна салынып жаткан реабилитациялык борбордун курулушу аяктап, колдонууга берилди. Анын ачылышы 29-декабрда өтүп, ага президент Садыр Жапаров да катышты. Мамлекет башчы бийлик майыптыгы барларга ыңгайлуу шарттарды түзүүгө аракет кылып жатканын белгиледи. Үч кабаттуу борбор 88 орундуу. Анда балдар менен кошо алардын ата-энелерин кабыл алууга шарт түзүлгөн. Борбордун жалпы аянты 1 756 чарчы метр, имарат болсо 508 чарчы метрди түзөт. ... Читать дальше...

Бириккен Улуттар Уюму (БУУ) Ооганстанда аялдардын гуманитардык жардам көрсөткөн бейөкмөт уюмдарда иштөөсүнө тыюу салганына байланыштуу айрым программаларын токтотуп жатат. Бул тууралуу The Guardian БУУнун өкүлдөрүнүн билдирүүсүнө таянып кабарлады. Уюм "аялдардын гуманитардык иштерге катышуусу талкууланбашы керек жана мындан ары да улантылышы кажет" экенин белгилеп, аял-кызматкерлердин жетишсиздигинен айрым иш-чараларды токтотууга туура келгенин маалымдады. Ооганстанда эл аралык коомчулук тааныбаган... Читать дальше...

Президенттин Баткен облусундагы өкүлү Абдикарим Алимбаевге, ички иштер министринин орун басарлары Адылбек Бийбосуновго, Эркебек Ашырходжаевге жана Сүйүнбек Ниязбековго генерал-майор наамы ыйгарылды. Аны президент Садыр Жапаров 29-декабрда Ички иштер министрлигинин(ИИМ) ички аскерлеринин казармасынын ачылышында тапшырды. Жаңы курулган казармада ИИМдин коомдук тартипти жана коопсуздукту камсыз кыла турган, Бишкек шаарында жайгашкан 702 аскер бөлүгүнүн өздүк курамы жайгаштырылат. Президент кыргыз... Читать дальше...

Кыргызстанда мас болуп алып машина айдагандарды айдоочулук күбөлүктөн убактылуу ажыратууну караган мыйзам долбоору бүгүн 29-декабрда Жогорку Кеңеште үчүнчү окууда каралып, кабыл алынды. Депутаттарга маалымат берген ички иштер министринин орун басары Нурбек Абдиев: “Буга чейин мас айдоочулардын айыппулу 17 миң 500 сомго чейин көтөрүлгөн. Бирок ошого карабастан кайра эле ичип алып машина айдап жатышат. Ошондуктан, кескин азайбай жатканынан айдоочу укугунан бир жылга ажыратуу боюнча ушул мыйзам долбоорун алып келип жатабыз”, - деди. Читать дальше...

Мирзохалим Каримов - "Даңк” медалынын ээси, кыргыз-тажик жазуучусу, белгилүү котормочу, публицист. Автордун пикири "Азаттыктын" көз карашын чагылдырбайт. Жетимишке жеткенде Ассалом алейкум, 70 жаш! Ден соолугум улам начарлап баратканына байланыштуу 29-декабрда жетимишке толгон күнүмдү ушундай маанайда ага салам айтып күтүүгө туура келип калды окшойт. "Мирзохалим Каримов жетимиш жылдыгына жылкысын камдап, жүздөгөн адамга ылайык коноккананы сүйлөшүп койгондур" деп ойлогондор болуш керек. ... Читать дальше...

Индиянын Marion Biotech компаниясы Өзбекстанда 19 баланын өлүмүнө байланыштуу жөтөлгө каршы “Док-1 Макс” дарысын чыгарууну токтотту. "Биз өлүм үчүн өкүнөбүз. Өкмөт муну иликтеп жатат. Тергөө уланууда. Чоо-жайын иликтөө бүткөндө билебиз", - деди 29-декабрда компаниянын өкүлү Хасан Харрис. Өзбекстанда өткөн аптада ушул дарыны ичкенден кийин саламаттыгы начарлаган 22 баланын 19у чарчап калды. "Док-1 Макс” дарысынан уулуу этиленгликол заты табылганын өлкөнүн Саламаттык сактоо министрлиги маалымдады. Читать дальше...

Кыргызстандын Улуттук банкта азыркы кезде сакталып турган алтынынын көлөмү 40 тонна экенин бүгүн 29-декабрда Жогорку Кеңеште банк ишмердүүлүгү боюнча маселе талкууланып жатканда мекеменин төрагасынын орун басары Кайып Куленбеков билдирди. Ал депутат Коргонбай уулу Жусупбектин өлкөнүн алтын кору тууралуу суроосуна жооп берип жатып: “Запаста 40 тоннанын тегерегинде алтын бар. Азыр депутаттык комиссияны күтүп жатабыз. Биздеги алтын баары эсепте”, - деп айтты. Канадалык “Центерра Голд” компаниясы... Читать дальше...

Ирандын шахмат федерациясынын жетекчиси Хасан Тамини Алматыдагы дүйнөлүк чемпионаттагы мелдешке жоолуксуз чыккан Сара Хадемди "Ирандын атынан катышкан эмес" деп билдирди. Arab News жазгандай, ал шахматчы кызды чемпионатка өз алдынча кеткенин айткан. Ирандын маалымат агенттиктери 26-декабрда гроссмейстер Сара Хадем Алматы шаарында өткөн FIDE World Rapid and Blitz Chess Championships мелдешине хижаб оронбой катышканын жазган. Бул Иранда сентябрда полициянын абагында каза болгон кыздын өлүмүнө байланыштуу... Читать дальше...

Мамлекеттик салык кызматынын 2023-2025-жылдарда өнүктүрүүнүн стратегиясы бекитилди. Жаңы стратегия салыктарды чогултууну жакшыртуу, көмүскө экономиканын көлөмүн азайтуу жана адилеттүү салык системасын түзүүнү көздөйт. Бул тууралуу 29-декабрда Мамлекеттик салык кызматынын басма сөз кызматы билдирди. Анда салыктык текшерүүнү аралыктан жүргүзүү жана салык төлөөчүлөр үчүн тейлөөнү жакшыртуу да каралган. Стратегияда негизги жети багыт катары санариптештирүү, кардарларга болгон багытты жогорулатуу... Читать дальше...

Баткендин кыргыз-тажик чектеш аймактарында достук жолугушуулары өтүп жатат. Баткен райондук администрациясынын басма сөз кызматы тараткан маалыматка караганда, Төрт-Гүл айыл өкмөтүнүн башчысы Сейидали Эркебаев жана Тажикстандын Исфара районунун Ляккон жамаатынын башчысы Абдусамад Фозилов баш болгон делегация Чоң-Талаа айылында 28-декабрда жолугушту. Ага эки тараптын айыл аксакалдары, аялдар кеңешинин төрайымдары, күч түзүмдөрүнүн, чек ара кызматынын өкүлдөрү, жаштар катышты. Анда чек аралаш аймактагы элдин ынтымагын бекемдөө... Читать дальше...

Баш кеңсеси Нью-Йоркто жайгашкан Журналисттерди коргоо комитети тажикстандык блогер Абдусаттар Пирмухаммадзадеге карата чыккан сот өкүмүн сынга алып, Дүйшөмбүнү аны тезинен бошотууга чакырды. Апта башында тажик соту 44 жаштагы блогерди жети жылга эркинен ажыраткан. Пирмухаммадзаденин жакындары "Озоди" радиосуна блогер Кылмыш-жаза кодексинин "Экстремисттик уюмдун ишин уюштурган" беренеси менен күнөөлүү деп табылганын, бирок аларга өкүмдүн көчүрмөсү берилбегенин айтышты. “Садои Душанбе” радиосунун... Читать дальше...