Новости за 22.09.2022

Кыргызстандын Тышкы иштер министрлиги (ТИМ) Тажикстандын дипломатиялык мекемесинин "тажикстандыктарга жана этникалык тажиктерге куугунтук болуп жатканы" боюнча маалыматын төгүндөдү. Министрлик "Тажикстан ТИМинин чоң күч-аракет менен сакталып жаткан тараптардын ортосундагы тынчтыкты бузууга жана Пандоранын кутусун ачууга жасаган акыркы аракеттерине каршы чечкиндүү нааразылык билдире турганын" белгилеп, бул билдирүүнү чагым катары эсептеген. "Тажик тараптын Кыргызстанда “тажик жарандарын жана этникалык... Читать дальше...

Жогорку Кеңеш Министрлер кабинетинин кыргыз-тажик мамлекеттик чек арасындагы кооптуу кырдаал боюнча маалыматын жабык жыйында укту. Анда УКМК төрагасы Камчыбек Ташиев менен коргоо министри Бактыбек Бекболотов баяндама жасады. Анда Баткен облусунун Лейлек жана Баткен райондорундагы, Ош облусунун Чоң-Алайындагы чек ара айылдарынын коопсуздугу жана тынчтыкты орнотуу чаралары тууралуу маалымат берилди. Баяндама аскердик коопсуздукка жана мамлекеттик жашыруун сырга байланыштуу маалыматтарды камтыгандыктан, анын негизги өзөгү ачык айтылган жок. Читать дальше...

Астана шаардык прокуратурасынын прокурору экс-президент Нурсултан Назарбаевдин тууганы Кайрат Сатыбалды үй-мүлкүн конфискациялоо менен 6 жылга камакка алууну жана 10 жылга чейин мамлекеттик иштөөсүнө тыюу салууну соттон сурады. Айыптоочулар ошондой эле анын “улуттук коопсуздук кызматынын генерал-майору” наамынан ажыратууну, “Курмет”, “Парасат” деп аталган мамлекеттик ордендерин алып салууну өтүндү. Кайрат Сатыбалдынын иши боюнча отурум борбор калаанын Байконыр райондук сотунда 19-сентябрда башталган. Читать дальше...

Кыргыз-тажик чегинде 14-17-сентябрда болгон окуялар эки өлкөнүн тарыхындагы эң масштабдуу куралдуу кагылышуу болуп калды. Эки тарапта тең ондогон киши мерт болду. Он миңдеген тургун үй-жайын таштап, качып чыкты. Адистер эки өлкөнүн чек арачыларынын кагылышуулары кооптуу тенденцияга айланып баратканын эскертүүдө. Мындай эскалацияны эмне менен түшүндүрсө болот?

Тажикстандын Жогорку соту башаламандыктарды уюштурууга айыпталган Тоолуу Бадахшан автоном облусунун чек ара аскерлигинин мурдагы башчысы Холбаш Холбашовду өмүр бою абакка кести. Бул тууралуу 22-сентябрда Холбашовдун жакындары “Азаттыктын” тажик кызматына кабарлашты. Алардын айтымында, соттун өкүмү бир күн мурун чыккан. Соттук отурум Дүйшөмбү шаарында Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитеттин изоляторунда жабык өткөн. Генерал Холбаш Холбашовго Кылмыш-жаза кодексинин 11 беренеси, анын ичинде "кылмыштуу топ түзүү"... Читать дальше...

Бишкектеги "Кудайберген" базарында чыккан өрттөн унаа тетиктерин саткан ондон ашуун контейнер күйдү. Бул тууралуу Өзгөчө кырдаалдар министрлигинин басма сөз кызматы кабарлады. Маалыматка караганда, кырсык болгон жерде өрт өчүрүүчү беш бөлүм тартылып, тилсиз жоо 17:45те чектөөгө алынды. Өрт базардагы контейнерлердин биринен тутанып, жанындагыларга жайылган. ӨКМ алдын ала маалымат боюнча жабыркагандар жок экенин, кошумча маалымат берилерин билдирди. Бишкектин түндүк-батыш тарабында жайгашкан... Читать дальше...

Айыптоочу тарап журналист Болот Темировду 5 жылга эркинен ажыратууну суранды. Журналисттин өзү жана жактоочулар буга макул эмес. Президент Владимир Путин жарым-жартылай мобилизациялоону жарыялагандан кийин 21-сентябрда Орусиянын кырктай шаарында согушка каршы нааразычылык акциялары өттү. Ошол эле маалда чет мамлекеттерге агылган машиналардын саны он миңдеп саналат. Баткенде кагылыштан 432 турак үйлөр талкаланган. Эртеңден баштап калдыктар тазаланып, курулушка даярдыктар башталат.

Кыргызстандын маалыматына ылайык, 16-17-сентябрда Тажикстан менен чек арадагы куралдуу кагылыштан улам Баткенде эвакуация болгон 136 миң 770 жергиликтүү тургундун 5,5 миңден ашууну республиканын башка аймактарына чыгып кеткен. Мындан тышкары Ош облусунун Тажикстан менен чектеш Чоң-Алай районунун Жекенди айылынан да 5 миңден ашуун адам эвакуация болгон. Үй-жайын таштап чыгууга мажбур болгондордун 700гө жакыны республикалык штаб аркылуу Бишкекке, 400дөн ашууну Чүй облусуна жайгаштырылды. Штабдын... Читать дальше...

Орусиянын коңшу мамлекеттер менен чек арасындагы автомобилдик өткөрмө бекеттерде узун тыгындар пайда болду. "Яндекс.Карта" сервисиндеги маалыматтарга ылайык, Казакстан, Грузия, Беларус жана Финляндия менен чектешкен жерлерде машинелер кезекте турганы көрүнүп турат. Орус-грузин чек арасындагы, орус-казак чек арасындагы журналисттер жана жергиликтүүлөр тарткан видеолор бул маалыматтарды ырастайт. Орусия менен Монголиянын чек арасында машинелер тизилип турганы тартылган сүрөт-видеолор тарады. ... Читать дальше...

Түркиянын Бурса шаарында "Манас жумалыгы" башталды. Анын алкагында кыргызстандык, казакстандык жана түркиялык 14 манасчы 21-сентябрдан баштап бир жума "Манас" айтышат. Иш-чара жергиликтүү бийлик, ТҮРКСОЙ уюму жана Кыргызстандын Түркиядагы элчиликтин демилгеси менен уюштурулган. Кыргыз улуттук "Манас" театрынын директору Азиз Биймырза уулу бир канча өлкөдөн келген манасчылар кезек-кезеги менен чыгып атканын "Азаттыкка" билдирди. "21-сентябрда саат кечки жетиде баштадык, түнү менен айтылды.... Читать дальше...

Чек арадагы куралдуу кагылышта Баткендеги үй-жайын таштап качкан 136 миң адамдын 5,5 миңдейи башка облустарга чыгып кеткен. Бишкек жана Чүй облусунда ондогон үй-бүлө баш калкалап турат. Бишкектеги медициналык академиянын жатаканасына 100гө жакын аял, балдары менен жайгашкан.

Кыргызстанда мурдагы саясатчы Нурлан Мотуевдин сабалышы боюнча кылмыш иши козголуп, тергөө амалдары башталды. Аны 18-сентябрь күнү Бишкек шаарынын чок ортосунда белгисиз адамдар сабап кеткен. Мотуевдин өзү бул окуяга криминалдык чөйрөнүн башчысы делген Камчы Көлбаевди күнөөлөп, муну кримтөбөлдү сындап чыкканы менен байланыштырууда. Нурлан Мотуев аны сабагандар асынып жүргөн баштыгындагы телефонун, документтерин жана 32 миң сом акчасын алып кетишкенин айтууда. Ал болгон окуяны атайын уюшулган иш деп эсептейт. Читать дальше...

Кыргыз-тажик чек арасындагы абал тууралуу президент Садыр Жапаровдун Беларустун башында турган Александр Лукашенко менен телефон аркылуу сүйлөшүүсүндө сөз болгонун 22-сентябрда мамлекет башчынын басма сөз кызматы билдирди. Анда эки лидер өз ара жана көп тараптуу кызматташтыктын артыкчылыктуу багыттарын талкуулашканы, кыргыз-тажик мамлекеттик чек арасындагы кырдаал боюнча пикир алмашуу болгону айтылды. “Садыр Жапаров менен Александр Лукашенко өз ара кызыкчылыктуу багыттар боюнча жемиштүү аракеттенүүнү... Читать дальше...

Бүгүн, 22-сентябрда Бишкектеги "Кудайберген" базарында өрт чыкты. Өзгөчө кырдаалдар министрлигинин (ӨКМ) саат 17деги маалыматына караганда, жалпысынан кырсык болгон жерде өрт өчүрүүчү төрт бөлүм иштеп жатат. Өрт базардагы контейнерлердин биринен тутанып, жанындагыларга жайылган. ӨКМ кошумча маалымат берилерин билдирди. Бишкектин түндүк-батыш тарабында жайгашкан "Кудайберген" базарында негизинен автотетиктер сатылат.

"Эркин Европа/Азаттык" радиосунун кыргыз кызматы - "Азаттык" радиосу Тажикстандын Тышкы иштер министрлигинин (ТИМ) Ошто радионун өз кабарчысы сабалганы тууралуу тараткан маалыматын төгүндөйт. 22-сентябрда тажик ТИМинин расмий сайтына Кыргызстанда Тажикстандын жарандарын жана этникалык тажиктерди куугунтуктоо саясаты жүрүп жатканы тууралуу билдирүү жарыяланып, анда "18-сентябрда Ош облусунда белгисиз бирөөлөр “Азаттыктын” кыргыз кызматынын кабарчысы, этникалык тажик аял Насибахон Давронбекованы сабап кетишкен" деп жазылган. Читать дальше...

Чек арадагы куралдуу жаңжалда Баткен районунун Достук айылы дээрлик толук кыйрап калган. Айылда 60 кожолуктан алты үй гана талкаланбай калган.

Президент Садыр Жапаров бүгүн, 22-сентябрда Министрлер кабинетинин жетекчилигинин жана мүчөлөрүнүн, күч түзүмдөрүнүн жетекчилеринин, Коопсуздук кеңешинин катчысынын катышуусунда Баткен облусундагы кырдаал боюнча кеңешме өткөрдү. Бул тууралуу мамлекет башчынын басма сөз кызматы кабарлады. Расмий маалыматка караганда, кеңешмеде чек ара коопсуздугун камсыз кылуу жана аймактагы талкаланган инфратүзүмдү калыбына келтирүү боюнча маалымат берилди. Президент чек арага чектеш аймактардан эвакуацияланган... Читать дальше...

Баткенде кырдаал салыштырмалуу туруктуу экенин бүгүн, 22-сентябрда саат 16:00дө президенттин облустагы ыйгарым укуктуу өкүлүнүн орун басары Маруфхан Туллаев билдирди. Ал кыргыз-тажик чек арасында ок атышуу жок экенин айтты. “Чек арада тажик тараптын кол салуусунан жабыркаган айылдарда тазалоо, калыбына келтирүү жана жарылбай калган снаряддарды зыянсыздандыруу аракеттери жүргүзүлүүдө. Облустун чек ара аймактарында абал туруктуу. Коопсуз жайларга чыгарылган жарандар, өзгөчө аялдар жана жаш балдар... Читать дальше...

Билим берүү жана илим министрлиги окуучуларды мекенчилдикке тарбиялоо, жарандыкты калыптандыруу максатында атайын сабактарды өтүү жөнүндө буйрук чыгарды. Бул тууралуу мекеменин басма сөз кызматы кабарлады. “Кризистен кийинки калыбына келтирүү шартында балдарды жана жаштарды жарандык-мекенчилдикке тарбиялоо жөнүндө” буйрукка ылайык, мектептерде Баткен окуяларында курман болгон аскерлерди жана жарандарды эскерүү иш-чаралары өткөрүлөт. Билим берүү мекемелеринине “Кыргызстан Баткенден башталат!” деген темада дил баяндар... Читать дальше...

Москва шаарында мобилизацияга каршы акция учурунда кармалгандардын айрымдарына полициянын бөлүмдөрүндө аскердик комиссариаттарга чакыруулар берилди. Бул тууралуу кармалгандар "ОВД-Инфо" укук коргоо борборуна кабарлашты. "Яблоко" партиясынын мүчөсү Кирилл Гончаров митингден кийин Можайский районунда кармалгандар өздөрүнө келген чакыруунун сүрөтүн жарыялады. Кармалгандарга чакырууну алганы тууралуу кагазга кол койбогону үчүн кылмыш ишин козгой турганын айтып коркутушкан. Соколиная районундагы милиция... Читать дальше...

Баткендеги соңку окуялардан улам үй-жайын таштап чыгууга мажбур болгондордун 700гө жакыны республикалык штаб аркылуу Бишкекке, 400дөн ашууну Чүй облусуна жайгаштырылганын 22-сентябрда “Азаттык” радиосуна штабдын Бишкек боюнча координатору Алтынбек Кутманов билдирди. Кутмановдун айтымында, алар окуу жайларынын жатаканаларына жана мейманканаларга жайгаштырылууда: “Кыргыз мамлекеттик медицина академиясынын Бишкектеги жана Таш-Дөбөдөгү жатаканаларына, Чүй облусундагы орто окуу жайларынын жатаканаларына... Читать дальше...

Иранда укук коргоочу Махса Амининин абактагы өлүмүнөн кийин башталган нааразылык акциялары уланып жаткан маалда бийлик 21-сентябрда өлкө боюнча Интернетти өчүрүп салды. Лондондо жайгашкан NetBlocks интернет-байкоочулар тобу 22-сентябрда дүйнөлүк желеге байланыш кайра калыбына келтирилгенин, бирок өтө катуу чектөөлөр менен коштолуп жатканын билдирди. Социалдык түйүндөрдүн колдонуучулары өкмөт Instagram менен WhatsApp тиркемелерин бөгөттөп салганын жазышууда. Алар чектелип жатканын NetBlocks борбору да ырастады. Читать дальше...

Өзгөчө кырдаалдар министрлигинин маалыматына караганда, 14-17-сентябрь күндөрү куралдуу кагылышууда Баткен облусунда талкаланган турак жайлардын саны 432ге жетти. Бул тууралуу аталган министрликтин Куткаруучуларды даярдоо мамлекеттик борборунун башчысы Ырысбек Жолдошбаев 22-сентябрдагы брифингде билдирди. Анын айтымында, Жарандык коргонуунун жергиликтүү комиссиялары аймактагы талкаланган турак жай, мектеп, бала бакча жана башка социалдык мекемелердин санын тактоону улантууда. “Бүгүнкү күндө талкаланган турак үйлөрдүн саны 432ге жетти. Читать дальше...

Кыргызстандын Саламаттык сактоо министрлигинин маалыматы боюнча чек арадагы куралдуу жаңжалда түрдүү жараат алып ооруканага кайрылгандардын саны 198ге жетти. 100 жабырлануучу Бишкек шаарындагы ооруканаларга которулган. Бейтаптардын басымдуу бөлүгү аскер адамдары.

Иранда 22 жаштагы Махса Амининин абактагы өлүмүнөн кийин башталган нааразылык акцияларында кеминде беш адам өлдү. Бийлик алардын үчөө нааразылыкка чыккандар экенин ырастады. Укук коргоо уюмдары башка жерде дагы бир демонстрант каза болгонун кабарлоодо.  Оппозициячыл 1500 Tasvir сайты жарыялаган видеолордо Ирандын баш калаасы Тегеранда акцияга чыккан демонстранттар "диктаторго өлүм" деп кыйкырып жатышканын көрүүгө болот. Башка видеодо нааразылык акцияга чыккан кыз-келиндер хижаб талабына каршы чыгып... Читать дальше...