Новости за 07.09.2022

Жогорку Кеңештин айрым депутаттары Кумтөр боюнча өкмөттөн отчет талап кылууда. Буга чейин өкмөт ири кенде казылган алтын боюнча жакында маалымат берерин убада кылган эле.

Борбордук шайлоо комиссиясына караштуу “Жарандык жана санариптик билим берүү борборлору” долбоору 6-сентябрда ишке кирди. Анын алкагында өлкө боюнча китепкана жана жаштар борборлорунун базасындагы 70 мекеме онлайн режимде иштейт. Долбоорду ишке киргизүүгө арналган иш-чарада президент Садыр Жапаров санариптештирүү бүгүнкү күндөгү дүйнөлүк өнүгүүнүн башкы тренди экенин айтты.  “Долбоор калктын бардык катмарларын: биринчи кезекте жаштарды, ден соолугунун мүмкүнчүлүгү чектелген адамдарды, аялдарды... Читать дальше...

Жогорку Кеңештин 7-сентябрдагы жыйынында жоокерлердин өлүмүнө байланыштуу маселе көтөрүлдү. Жыйында коргоо министри Бактыбек Бекболотовду кызматтан кетирүүнү талабы жаңырды. Эл өкүлү Эмил Токтошев аскерлердин өлүмүнө министр керт башы менен жооп бериши керектигин айтты. "Өткөндө журналисттерге жооп берип жатып "аскерге даярдыгы жок келип өлүп жатышат" деп айтыптыр. Мен бул жообуна түшүнбөй калдым. Бул тарбиялаганды билбесе, реформа кылбаса жумуштан кетиши керек", - деди Токтошев. Буга чейин... Читать дальше...

Албания Иран менен дипломатиялык мамилесин үзүп, бардык ирандык дипломаттарга өлкөдөн чыгып кетүүгө буйрук берди. Буга июль айында болгон киберчабуулду иликтөө аяктап, Ирандын “мамлекеттик агрессиясы” деген жыйынтык чыкканы себеп болду. Бул тууралуу 7-сентябрда Албаниянын премьер-министри Эди Рама жарыялап, Ирандын Тиранадагы (Албаниянын борбору) элчилигиндеги дипломатиялык корпустун баарын 24 сааттын ичинде Албаниядан чыгып кетүүгө чакырды. “Өкмөт Иран Ислам Республикасы менен дипломатиялык мамилелерди токтотуу чечимин кабыл алды”... Читать дальше...

Оштун Араван районунда сегиз жашар бала кутурмага шектелип ооруканага түштү. Бул тууралуу Саламаттык сактоо министрлигинин басма сөз кызматы кабарлады. Маалыматка караганда, баланын абалы орточо оор деп бааланууда. Адистердин катышуусунда консилиум өткөн. Анын диагнозу тактала элек, бирок тиешелүү дарылануудан өтүп жатат. Алдын ала маалыматта баланы мышык тытып алганы айтылды. 4-сентябрда Жалал-Абад облусунун Базар-Коргон районуна караштуу Сай-Коргон айылынын 72 жаштагы тургуну кутурмадан каза болгон. Читать дальше...

Нарында активисттер Кадамжайда киши колдуу болуп каза болгон өспүрүм кыздын окуясынан улам "Коопсуз өлкөдө жашагым келет!" деген ураан менен акцияга чыгышты. Алар коомчулукту балдарга карата зордук-зомбулукка каршы турууга үндөп, кол топтошту. Жарандык коом, укук коргоочулар кылмышка барган адамга катаал чара көрүлүшү керектигин, зомбулук, кылмыштуулуктун себептерин аныктап, маселенин тамырына көңүл буруу зарылдыгын айтып жатышат. Нарындык активисттердин аракети Баткендеги үрөй учурган окуяга... Читать дальше...

Жайкы каникулдан кийин 7-сентябрда алгачкы отурумга чогулган Жогорку Кеңештин депутаттары Кумтөр кени боюнча өкмөттүн отчетун угуу демилгесин көтөрдү. Ушул эле күнү оппозициялык "Бириккен демократиялык кыймыл" да президенттен Кумтөр кени боюнча толук маалымат берүүнү талап кылган билдирүүсүн жарыялады. Депутаттарды Кумтөр кени боюнча канадалык компания менен түзүлгөн келишимдин мазмуну, кенди башкарып келген Тенгиз Бөлтүрүктүн аткарган милдети жана ишканадагы финансылык мыйзам бузууларды аныктаган Эсеп палатасынын текшерүүсү кызыктырууда. Читать дальше...

Венгрия Европа биримдигинен (ЕБ) санкциялык тизмеден орусиялык бизнесмендер Алишер Усмановду, Петр Авенди жана Виктор Рашниковду чыгарууну өтүндү. Бул тууралуу Politico басылмасы кабарлады. Расмий Будапешт бул өтүнүчү орундалса, Орусияга киргизилген санкцияларды узартууга каршы болбой турганын билдирди. Евробиримдикте Москвага каршы киргизилген санкцияларды узартуу же узартпоо боюнча чечим кабыл алуу үчүн 15-сентябрга чейин убакыт бар. Санкциялык тизме Евробиримдик мүчө болгон бардык өлкөлөрдүн макулдугу менен кабыл алынат. Читать дальше...

Жалал-Абад облусунун Ноокен райондук соту 6-сентябрда алты жашар кызды зордуктаган деп айыпталган жаранга карата өкүм чыгарды. Райондук соттун маалыматына караганда, 28 жаштагы адам күнөөлүү деп табылып, өмүр бою эркинен ажыратылды. Тергөөнүн маалыматтарына караганда, ал 2022-жылдын 26-майында кызды мектептен келе жатканда үйүнө алып кирип зордуктаган. Облустук ички иштер башкармалыгы факты Ноокен райондук милициясында каттоого алынып, Кылмыш-жаза кодексинин 154-беренеси (зордуктоо) менен кылмыш иши козголуп... Читать дальше...

7-сентябрда Казакстандын Мажилисинин депутаттары “Майрамдар жөнүндө” мыйзамга өзгөртүү киргизүүнү жактырды. Ага ылайык, 1-декабрда белгиленип келген Биринчи президенттин күнү майрамдардын тизмесинен чыгарылды. Биринчи президенттин күнү эми “коомдук маанидеги дата” катары калат. Мындан тышкары парламенттин жыйынында 25-октябрь - Республика күнү калыбына келтирилип, ага улуттук майрам макамы берилди. Ал эми 16-декабрь - Эгемендик майрамы болуп калды. 2011-жылдын 10-декабрында парламент “Майрамдар жөнүндө” мыйзамга өзгөртүү киргизип... Читать дальше...

Акыйкатчы Атыр Абдрахматова мектепте окуган кызын белгисиз бирөө аңдыганын Фейсбуктагы баракчасына жазды. Анын айтымында, бейтааныш киши кызынын артынан жүрүп, анын үйүнүн кире беришине (подъезд) чейин барган. Акыйкатчы буга байланыштуу милицияга арыз менен кайрылган. "Бейтааныш киши анын артынан подъездге чейин барыптыр. Өзүм Варшавада жүрүп, Кыргызстандагы тааныштар аркылуу милицияга кайрылдым. Кызым "апа, мен юбкачан болчумун, юбкачан жүрүү жаман болуп калды беле?" деп айтты", - деди ал. ... Читать дальше...

Он беш жыл мурун киши колдуу болгон журналист Алишер Саиповдун өлүмүнө байланыштуу кылмыш ишин иликтөө кайра токтотулду.  Акыйкатчынын кеңсеси мунун себебин териштире турган болду. Маркумдун жакындары Саиповдун өлүмүнүн бетин ачууга кызыкдар эмес күчтөр бар деп күмөн санап жатышат. Медиа коомчулук бул жагдай Кыргызстандагы сөз эркиндигине кедергисин тийгизиши мүмкүн деп кабатыр. Алишердин апасы Зайнапхан Саипова августтун этегинде “Азаттыктын” Бишкектеги кеңсесине келип, уулун эскерип маек куруп... Читать дальше...

Жогорку Кеңеш 7-сентябрдагы сессияда саламаттык сактоо министри кызматына Гүлнара Баатырованын талапкерлигин бир добуштан колдоду. Талкуу маалында депутаттар бул тармакта башталган реформалар, дары-дармек менен камсыз кылуу жана анын баасы, тез жардам кызматы, кадрларды даярдоо, гемодиализ, орган алмаштыргандарга байланыштуу маселе көтөрүштү. Депутат Адахан Мадумаров Кыргызстанда саламаттык сактоо тармагы оорулардын алдын албай, кызмат көрсөтүү менен алек болуп калганын айтты. Дары мафиясы, ооруну... Читать дальше...

Жогорку Кеңештин мурдагы депутаты Мээрбек Мискенбаев камакта отурган блогер Ырыс Жекшеналиевдин иши боюнча Ички иштер министрлигине суракка барганын "Азаттыкка" билдирди. Ал бир нече жылдан бери Жекшеналиев менен тааныш экенин, сурак учурунда блогердин иши тууралуу суроолор берилгенин айтты. "Мен сотко келгенден кийин ИИМдин өкүлдөрү келип, мага чакыруу кагазын беришип, Башкы тергөө башкармалыгына алып барышты. Ырыскелди Жекшеналиев тууралуу сурашты, анткени мен аны бир нече жылдан бери билем. Читать дальше...

Баткендеги өспүрүм кыздын өлүмүнө байланыштуу тынч митинг бүгүн, 7-сентябрда Нарын шаарында болду. Жарандык активист Элмира Ниязбекова баштаган топ, калаанын борбордук аянтында “мен коопсуз өлкөдө жашагым келет”, “балдар - биздин келечегибиз, аял үйдүн куту” деп жазылган плакаттарды көтөрүп алышкан. Алар көчөдөн өтүп бара жаткан тургундарга кайрылып, кыздарга карата зордук-зомбулукка каршы турууга үндөп, кол топтошту. “Бир сааттын ичинде 100гө жакын киши келип, бизге тилектештигин билдиришти. Бул өнөктүк дагы эки күнгө созулат. Читать дальше...

7-сентябрда түнкүсүн Кыргызстандын аймагында жаан-чачын болбойт. Күндүз Ысык-Көл, Нарын облустарынын айрым жерлеринде, Чүй облустарынын тоолуу райондорунда өткүн өтүп, күн күркүрөшү мүмкүн. Калган аймактарда жаан жаабайт. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрден, күндүз айрым жерлерде 15-20 метрге жетиши ыктымал. Абанын температурасы: Чүй облусунда түнкүсүн 13...18, күндүз 28…33; Талас жергесинде түнкүсүн 8...13, күндүз 27…32; Баткен, Ош, Жалал-Абад дубандарында ​түнкүсүн 15…20... Читать дальше...

Бүгүн 7-сентябрда Жогорку Кеңеште курултай маселеси көтөрүлүп, айрым депутаттар бул иш-чара президенттин жарлыгы менен чакырылып жатышын мыйзамсыз деп аташты. Депутат Адахан Мадумаров мындай пикирин парламенттин алсыздыгы менен байланыштырып, мурда он күн ичинде бекитилип келген регламент бул жолу тогуз айдан бери кабыл алынбай жатканын сындады жана бул үчүн депутаттар өзүлөрү күнөөлүү деген оюн айтты: “Мыйзамсыз курултай чакырылды. Эмне үчүн? Себеби Жогорку Кеңешти көзгө илбегени үчүн. “Жогорку Кеңеш СМС менен жазып койсоң... Читать дальше...

Кадамжай райондук соту Халмион айыл аймагында 14 жаштагы кызды мыкаачылык менен өлтүрүүгө шектелип кармалган үч жарандын баш коргоо чарасы карап, эки айга (5-ноябрга чейин) камакта калтыруу чечимин кабыл алды. Бул тууралуу Баткен облустук сотунун маалымат кызматы кабарлады. 4-сентябрда Баткен облусунун Кадамжай районунда киши колдуу болгон 14 жаштагы өспүрүмдүн сөөгү табылганын облустук милиция билдирген. Алдын ала маалыматтарда, кыздын колу аркасына жип менен байланып, мойнунан жип менен муунтулган абалда табылган. Читать дальше...

Журналист Алишер Саиповдун киши колдуу болгонуна быйыл октябрда 15 жыл толот. Ушул күнгө чейин аны өлтүргөндөр же бул кылмышка буйрук бергендер табыла элек. Алишер көз жумганда артында калган эки айлык кызы 15 жашка толду. Маркумдун апасын, инисин жана кызын кепке тарттык.

Таласта былтыр декабрдын аягында күйөөсүнүн ур-токмогунан каза тапкан келиндин өлүмүнө байланыштуу дагы төрт кишиге кылмыш иши козголду. Талас шаардык прокуратурасы күйөөсүнүн ур-токмогунан каза тапкан келиндин өлүмүнө байланыштуу Жол кыймылынын коопсуздугун камсыздоо кызматынын үч инспекторуна жана алардын биринин жубайына кылмыш иши козгоп, аларга “жардам көрсөтпөй койгон” деген айып такты. Облустук милициянын басма сөз катчысы Динара Сарногоева "Азаттыкка" ырастагандай, аларга кылмыш иши 10-августта козголгон. Читать дальше...

Таласта кыргыз-казак чек ара тилкесинде маселе жаралышы ыктымал болуп жатканын бүгүн 7-сентябрда Жогорку Кеңештин отурумунда депутат Марат Мураталиев билдирди. Ал Өзгөчө кырдаалдар министрлигине (ӨКМ) тез арада тапшырма берүү керек экенин эскертти: “Плотинадан чыккан Талас дарыясынын нугу менен казактардын азыр жээк бекемдөө дамбасы кетип баратат. Ошол жерде дарыя үч жерде кооптуу болуп кайрылып кеткен экен – 100 гектардай жер кетип калуу коркунучунда турат. Биздин облус жетекчилери эптеп жабышыптыр нугун. Читать дальше...

Кумтөр алтын кени Кыргызстандын башкаруусуна өткөндөн берки абал боюнча маселе бүгүн 7-сентябрда Жогорку Кеңештин жыйынында көтөрүлдү. Депутат Шайлообек Атазов Министрлер кабинети парламентте буга байланыштуу отчет бериши керектигин белгилеп, ага ишкананын мурдагы башкаруучусу Тенгиз Бөлтүрүктү да чакыруу зарылдыгын айтты. Депутат Исхак Масалиев президент Садыр Жапаров июлда Кумтөр боюнча отчет берерин убада кылганын эскертти: “Эмне болгонун, кандай болгонун, канча пайда көрдүк, канча зыян тарттык, баарын билишибиз керек. Читать дальше...

Жогорку Кеңештин 7-сентябрдагы отурумунда бир катар депутаттар Кадамжайда мектеп окуучусу зомбулуктан каза болгон окуяга байланыштуу пикирин билдирип, балдарга зордук-зомбулук көрсөткөн педофилдердин жазасын катуулатуу керектигин айтышты. Депутат Ырысбек Атажанов Ички иштер министрлигинин (ИИМ) жетекчилигин парламенттин жыйынына чакырып, алардан Кадамжайдагы окуя боюнча маалымат алууну сунуш кылды: “Бул улуттук трагедия болуп жатат. Бир эле жолу эмес, жылда болууда. Бүгүн сөзсүз укук тартибин... Читать дальше...

Оппозициялык «Бириккен демократиялык кыймыл» (БДК) Кумтөр маселеси боюнча кезектеги билдирүүсүн жарыялады. 7-сентябрда чыккан билдирүүдө «бийлик жоопкерчиликтен качып жатат” деген пикир айтылып, президент Садыр Жапаровго «Кумтөрдүн алтыны жана андан түшкөн миллиарддар боюнча элдин, коомдун алдында качан жооп бересиз?” деген суроо коюлду. “Швейцария Кыргызстандан сатып алган алтындын 1 млрд 210 млн доллары каякка сарпталды? Расмий билдирүүлөр боюнча Британия (4 тонна) менен Швейцарияга (1 тонна)... Читать дальше...

Кыргызстандын бардык мечиттеринде адеп-ахлак жана зордук-зомбулукту алдын алуу маселесине арналган баяндар окуларын 6-сентябрда Мусулмандар дин башкармалыгы билдирди. Муфтияттын сайтына жарыяланган маалыматта буга Баткендеги 14 жаштагы кыздын өлүмү себеп болгону белгиленди: “Баткен облусунун Кадамжай районунда өспүрүм кыздын мыкаачылык менен өмүрүнүн кыйылышы боюнча Кыргызстан мусулмандарынын дин башкармалыгы өлкө аймагындагы мечиттерде бешим жана шам намазынан кийин балдардын тарбиясы, ыйман жана адеп-ахлак... Читать дальше...