Новости за 25.02.2023

یو خوا د پاکستان حکومت بله خوا تحریک طالبان پاکستان. دا اوونۍ په مثلث پروګرام کې له طالبانو د پاکستان په تمو باندې بحث شوی. د صفي الله ستانکزي په کوربه توب دغه مثلث کې پخوانی افغان لوړپوړی چارواکی محمد عمر داوودزی او د مشال راډیو خبریال احمدشاه اعظمي مېلمانه دي.

د افغانستان والیبال ملي لوبډلې د څلورو ملتونو جام په سیالیو کې خپله درېیمه سیالي درې د صفر پر وړاندې له مالدیپ څخه وګټله. دا په روانو سیالیو کې د افغانستان پرله پسې درېیمه بریا ده. افغان لوبډلې په لومړۍ لوبه کې سینګاپور او په دویمه لوبه کې مالیزیا ته ۳-۱ ماتې ورکړې وې. د دې سیالۍ تر ګټلو وروسته د نومرو په جدول کې افغان لوبډله لومړي مقام ته ورسېده. دغه سیالي چې نن د فبرورۍ ۲۵مه د مالدیپ په مالي ښار کې ترسره شوه درې سیټه لوبه وشوه چې درې واړه افغان لوبډلې وګټل. د افغانستان والیبال فدراسیون... Читать дальше...

د ترکیې او سوریه په ګډ سرحد کې د فبروري د شپږمې د زلزلې د قربانیانو شمېر له ۵۰ زرو واوښت. دا ارقام د دواړو هېوادونو دولتي سرچینو ورکړي دي. د ترکیې د طبیعي پېښو ادارې له خوا د ورکړل شویو معلوماتو له مخې یوازې په ترکیه کې د زلزلې له کبله د مړینو ټول شمېر ۴۴۲۱۸ ته او په ګاونډۍ سوریه کې دا شمېر ۵۹۰۰ ته رسېدلی، خو د سوریې د جګړې یوه څارونکې ډله په دې هېواد د یادې زلزلې د تلفاتو شمېر ۶۷۶۰ یادوي.

د نړۍ د شلو لویو صنعتي هېوادونو د ډلې یا جي شل د مالیې وزیرانو نن په خپله غونډه کې پر اوکراین د روسیې یرغل وغانده، خو یوازې چین او روسیې د غونډې د ګډې اعلامیې له لاسلیکولو ډډه وکړه. هند چې د جي شل ډلې د مشر په توګه په بنګلور ښار کې د دې غونډې کوربه و، په دې غونډه کې د اوکراین د جګړې د موضوع د رابرسېره کولو په برخه کې زړه نازړه و، خو لوېدیځو هېوادونو ټینګار وکړ چې که په اعلامیه کې روسیه پر اوکراین د برید په خاطر ونه غندل شي، نو د غونډې د نورو نتایج ملاتړ به ونه کړي. د جي شل په غونډه کې د نظر... Читать дальше...

د افغانستان په خوست کې اوس ډیری روڼ اندي او فرهنګیان د خپلو ودونو او نامزد کېدو په مناسبت ادبي بنډارونه او مشاعرې جوړوي.فرهنګیان وايي، هنر پراخ مفهوم لري او په کار ده چې په اوس وخت کې د موسیقۍ پر متبادلو تکیه وشي او د خوښیو د نمانځنو سلسله روانه وساتل شي. ويډيويي رپورټ.

تمه ده چې د افغان لیکوال خالد حسیني د یوه ناول په اساس جوړه شوې اوپرا نن ماښام د امریکا په سیاټل ښار کې نندارې ته وړاندې شي. دا ډرامه چې د زر پرتمین لمرونه په نوم د حسیني د مشهور ناول په اساس چمتو شوې، د مریم او لیلا په نوم د دوو افغان ښځو د ژوند کیسه ده چې د عمر توپیر یې شل کاله دی او جریان یې د طالبانو د لومړۍ واکمنۍ په ګډون ټول په افغانستان کې پېښېږي. د دې اوپرا سټیج ډایرکټره افغان فلم جوړوونکې رویا سادات ده. پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو په راوروسته موده کې دا لومړی ځل دی چې د افغانستان... Читать дальше...

ایران ادعا کړې چې د لیرې واټن ویشتونکي کروز توغندی یې جوړ کړی. د ایران د سپاه پاسداران د هوايي ځواک قوماندان امیرعلي حاجي زاده پرون اعلان وکړ چې دا توغندی په ۱۶۵۰ کیلومتره واټن کې اهدف په نښه کولای شي. څارونکي په دې باور دي چې د روسیې له خوا د اوکراین په جګړه کې د ایران د بې پیلوټه الوتکو کارولو ته په پام سره پرونی اعلان ښايي د لوېدیځو هېوادونو اندېښنې لا زیاتې کړي. حاجي زاده همداراز د سپاه پاسداران د قدس ځواک د پخواني قوماندان قاسم سلیماني له قاتلانو د غچ اخیستو ژمنه وکړه ویې ویل چې دوی د امریکا د پخواني ولسمشر ډونالډټرمپ د وژلو هڅه کوي.

مولوي محمد یعقوب دا  څرګندونې د فبرورۍ پر ۲۳مه په کابل کې داسې غونډې ته کړې دي چې عامو رسنیو ته د ورتګ اجازه نه وه خو د هغه دا خبرې اوس په ټولنیزو رسنیو کې خپرې شوې دي.

د بې پولې خبریالانو ټولنې د طالبانو له بنده د افغان-فرانسوي خبریال مرتضی بهبودي د ازادېدو په خاطر د ملګرو ملتونو سازمان ته شکایت کړی. یو خبریال چې د طالبانو د حاکمیت په سیوري کې له ټولو ننګونو سره سره خپل کار ته دوام ورکوي، وايي، په بېلابېلو بهانو د طالبانو لخوا د خبریالانو نیول، په کاري ساحه کې د دوی وېره ډېروي. دا چې نه غواړي د امنیتي ستونزو له امله یې نوم په راپور کې واخیستل شي، ازادي راډيو ته یې وویل:" د اسلامي امارت لخوا خبریالان معمولاً د خبریالۍ په خاطر نه، بلکې ویل کېږي چې د حقوقي او شخصي مسایلو له امله نیول کېږي. Читать дальше...

په جنازه کې شریکو ټولو سیاستوالو د اکرم شاه خان پر سیاسي ژوند او مبارزه رڼا واچوله او هغه ته یې پر ورکړیو قربانیو عقیدت وړاندې کړ.

د طالبانو حکومت د دفاع سرپرست وزیر مولوي محمد یعقوب مجاهد وايي، د افغانستان هوايي حریم اشغال شوی. د طالبانو حکومت د دفاع سرپرست وزیر مولوي محمد یعقوب مجاهد د افغانستان د هوايي حریم د اشغالېدو په اړه اندېښنه ښيي. نوموړي د پنجشنبې په ورځ په کابل کې د طالب ځواکونو د فراغت په یوې غونډه کې د افغانستان په هوايي حریم کې د بې پیلوټه الوتکو الوتنو ته اشاره کړې او ویلي چې د افغانستان هوايي حریم اشغال شوی دی. مجاهد دغه شان د پوځي تسلیحاتو او تجهیزاتو پر زیاتېدو ټینګار کړی ویلي چې د پوهې پیاوړتیا ته اړتیا ده. Читать дальше...

د اوکراین ولسمشر وايي چې په پام کې لري، د چین له ولسمشر سره د چین له خوا د اوربند پر وړاندیز خبرې وکړي. د اوکراین ولسمشر ولودمیر زیلینسکي په اوکراین کې د روسیې د غیرموجه یرغل د کال پوره کېدو په مناسبت ویلي، غواړي د چین له ولسمشر شي جن پینګ سره خبرې وکړي. د دې کتنې د دقیقې نېټې او ځای په باب څه نه دي ویل شوي. دوی به د چین د اوربند پر وړاندیز بحث وکړي چې هدف یې په اوکراین کې د روانې جګړې ختمول دي، هغه جګړه چې پرون یې یو کال پوره شو. د ازادۍ راډیو د خبر مرکزي څانګه لیکي، چې زیلینسکي د چین د اوربند... Читать дальше...

وزیراعظم شهباز شریف دا څرګندونې د فبرورۍ پر ۲۴مه په اسلام اباد کې د مرکزي ایپیکس کمیټۍ په هغه غونډه کې کړې دي چې د ملک لوړپوړي حکومتي او پوځي مشران پکې شامل وو.

د افغانستان د ورزش د بېلابېلو څانګو ورزشکاران شکایت کوي چې له یو کال راهیسې د المپيک ملي کمېټې له خوا دوی ته د عصریې پيسې نه دي ورکړل شوي. ورزشکاران وايي، د عصریې پیسې د دوی مسلم حق دی چې له یو کال راهیسې ورته نه دي ورکړل شوي. د افغانستان د والیبال د فدراسیون د ملي لوبډلې غړي سباون غورځنګ ازادي راډيو ته وویل، د عصریې پیسې ورته مهمې دي. نوموړی زیاتوي: "سږ کال موږ لومړۍ ربعه د عصریې پیسې تر لاسه کړې، خو د پاتې نورو میاشتو لا پاتې دي. موږ له مسوولانو هیله کوو چې د عصریې پیسې موږ ته ډېرې راکړي،... Читать дальше...

د پاکستان سرکاري راډیو پر خپله ویب پاڼه لیکلي چې د فبرورۍ پر ۲۵مه سهار وختي شوې دې پېښه کې ګڼ شمېر کسان نور ټپي شوي هم دي.

د پاکستان په کراچۍ ښار کې د فیض محمد په نوم څلورم افغان زنداني هم مړ شو.  له تاج محمد، عبدالخلیل او ولي خان وروسته فیض محمد څلورم افغان دی چې د پاکستان په کراچۍ ښار کې له زنداني کېدو وروسته مري. په کراچۍ کې د افغان کډوالو مدافع وکیله منیزه کاکړ وايي، فیض محمد د فبروري میاشتې په ۲۲مه ساه ورکړې وه، خو پرون ناوخته یې د مرګ خبر له دوی سره شریک شو. کاکړ زیاتوي چې فیض محمد د کولرا ناروغي درلوده او په زندان کې د روغتیايي خدمتونو د نشتون له یې درملنه ونه شوه، ځکه یې ساه ورکړه. کاکړ ازادي راډيو ته وویل... Читать дальше...

د کابل ښار یو شمېر دوکانداران وايي، د دوی د پلور بازار ورځ تر بلې مخ په کمېدو دی او نه شي کولای مالیه ورکړي. د کابل ښار یو اوسېدونکی نه غواړي د امنیتي ستونزو له امله یې نوم راپور کې واخیستل شي، وايي، د عکاسۍ او فوټو کاپۍ دوکان لري. هغه وويل، مخکې یې کار ښه و، خو د ښوونځیو او پوهنتونونو تر تړل کېدو ورسته یې اوس د کار چندان خوند نه شته او د هر ډول مالیې ورکړه ورته ستونزمنه ده. نوموړي زياته کړه: "شل ډوله مالیې یې راباندې وضع کړي، نه پوهېږم، دا د دوکان مالیه، دا د جواز مالیه، دا د برښنا لګښت، دا د لوحو لګښت. Читать дальше...

د درو کسانو په وژنه تورن سردار عبدالرحمان کېتراڼ تر نیول کېدو وړاندې مشال راډیو ته وویل چي دا د ده خلاف یو لوی سازش دی او دی هغه تور په "کلکه" ردوي.

په بدخشان کې د طالبانو چارواکي ادعا کوي، یو مشکوک ځانمرګی بریدکوونکی نن سهار هدف ته تر رسېدو مخکې وژل شوی دی. د بدخشان لپاره د طالبانو د اطلاعاتو او فرهنګ رییس معزالدین احمدي وايي، دغه ځانمرګی بریدګر د کابل بانک دروازې مخې ته تر حملې مخکې پېژندل شوی او ویشتل شوی دی. د احمدي په وینا، په دې پېښه کې یوازې مشکوک ځانمرګی بریدګر وژل شوی او بل چا ته زیان نه دی اوښتی. د مشکوک حمله کوونکي د هویت په باب څه نه دي ویل شوي.

د افغانستان لپاره د واشنګټن ځانګړی استازی ټوماس وېسټ وايي، پرون یې د افغانستان د مشرانو جرګې له پخواني رییس فضل هادي مسلمیار سره د افغانستان پر بشري او اقتصادي وضعیت خبرې وکړې. وېسټ تېره شپه په خپل ټویټر کې لیکلي، په دې ټلیفوني خبرو کې یې د افغانانو پر هغو غوښتنو هم بحث وکړ چې غواړي نجونې ښوونځیو او ښځې کارونو ته ستنې شي. ټوماس وېسټ لیکلي، دوی د افغانانو ترمنځ د افغانستان د راتلونکي لپاره د ډیالوګ پر اړتیا هم خبرې وکړې. نن پنځه سوه درویشتمه ورځ ده چې طالبانو په افغانستان کې نجونو ته تر شپږم... Читать дальше...

د جرمني صدراعظم اولاف شولڅ نن شنبه د هند پلازمېنې نوي ډیلي ته ورسېد او ټاکل شوې له خپل هندي سیال سره په اوکراین کې د روسیې پر جګړه او د دوه اړخیزو اقتصادي همکاریو د پیاوړتیا پر لارو چارو خبرې وکړي. په ولسمشرۍ ماڼۍ کې د هند له صدراعظم نریندرا مودي سره تر یوځای کېدو وروسته شولڅ وویل: "زموږ د هېوادونو د پرمختګ او د نړۍ د سولې لپاره به پر ټولو اړوندو موضوعاتو بحث وکړو." دا هند ته د جرمني د اوسني صدراعظم لومړی رسمي سفر دی، خو په ۲۰۲۱م کال کې له صدراعظم کېدو وروسته یې دا له مودي سره څلورمه کتنه ده. Читать дальше...

اروپايي ټولنې پر اوکراین د روسیې د یرغل له کبله پر مسکو د نویو بندیزونو له لګولو سره موافقه وکړه. پر اوکراین د روسیې د یرغل پرون کال پوره شو او د تازه بندیزونو اعلان پرون سویډن وکړ چې دا مهال د اروپايي ټولنې دوره يي مشري کوي. دا د روسیې تر یرغل وروسته د اروپايي ټولنې د بندیزونو لسمه بسته ده چې په هغو کې پر هغو اشخاصو او شرکتونو هدفمند محدودوونکي اقدامات شامل دي چې د دې جګړې ملاتړ کوي، دغه راز پروپاګند خپروي یا یې هم روسیې ته بې پېلوټه الوتکې ورکړي چې د اوکراین په جګړه کې یې وکاروي. ټاکل شوې دغه بندیزونه نن شنبه نهايي تصویب شي. Читать дальше...

ټاکل شوې د بېلاروس ولسمشر الکساندر لوکاشینکو راروانه سې شنبه چین ته په رسمي سفر لاړ شي. د چین د بهرنیو چارو وزارت ویاندې هوا چون ینګ وویل: "لوکاشینکو به د چین د ولسمشر شي جین پینګ په بلنه د فبروري له اتمه ویشتمې د مارچ تر دویمې نېټې چین ته سفر وکړي." لوکاشینکو د روسیې د ولسمشر ولادمیر پوتین له نږدې متحدانو دی چې پر اوکراین یې د روسیې د یرغل ملاتړ کړی دی. بېلاروس په مالي او سیاسي لحاظ پر خپل ګاونډي هېواد روسیې متکي دی.

د متحده عربي اماراتو په دوبۍ کې د ښځو پولیسو یوه ډله تر سختې روزنې او تمرینونو وروسته په بیړنیو حالاتو کې کار ته تیاره شوې. هغوی ته د ډزو کولو، له خنډونو څخه د تېرېدو او په سختو حالاتو کې د انسان ژوند ژغورنې لارې چارې ښوول شوې دي. د رویټرز اژانس له ویډیو جوړ رپورټ.

‏په اسلام اباد کې د افغانستان سفارت وايي، سر له نن څخه د تورخم دروازه د هر راز تګ راتګ پر مخ پرانيستل شوه. د طالبانو په کنترول دې سفارت نن سهار په يوه ټويټ کې وويل: "د تورخم دروزاه سر له نن شنبې د فبرورۍ ۲٥مه، د هر ډول تګ راتګ پر مخ له دواړو طرفونو خلاصه شوه." د تورخم دروازه د طالب ځواکونو او پاکستاني ملېشو تر نښتو وروسته شاوخوا پنځه ورځې مخکې تړل شوې وه او پرون که څه هم طالبانو پرانیستې وه، خو د پاکستان لوري بېرته وتړله. پرون د افغانستان د سوداګرۍ او صنایعو خونې ويلي وو چې د تورخم د بندېدو... Читать дальше...